Artykuł 06.02.2023 6 min. czytania Tekst Image Rząd zadeklarował wycofanie pomysłu rozszerzenia obowiązku gromadzenia danych o użytkownikach i użytkowniczkach na dostawców poczty elektronicznej i komunikatorów internetowych. Nie będzie też przepisu, który mógł oznaczać konieczność zaszywania backdoorów do szyfrowanych usług. Za miesiąc ma się odbyć wysłuchanie publiczne w sprawie projektu. Jednak stary problem, tj. zbyt szeroki zakres retencji danych, do której zobowiązani są obecnie operatorzy telekomunikacyjni, pozostaje aktualny. Prawo Komunikacji Elektronicznej bez (kolejnego) zamachu na prywatność W naszej opinii do projektu PKE podkreśliliśmy, że obowiązujący obecnie zakres retencji danych telekomunikacyjnych jest zbyt szeroki i przez to sprzeczny z przepisami i orzecznictwem Unii Europejskiej. A zatem sprzeczne byłoby także rozciągnięcie obowiązku przechowywania danych na podmioty świadczące „usługi komunikacji interpersonalnej niewykorzystującej numerów” (czyli właśnie m.in. poczty elektronicznej i komunikatorów internetowych). Co więcej, miały być one zobowiązane do przechowywania „danych jednoznacznie identyfikujących użytkownika” (dookreślenie, że mają to być np. numery IP, nie sprawiłoby wprawdzie, że projekt stałby się zgodny z prawem, ale byłoby przynajmniej wiadomo, o jakich zagrożeniach rozmawiamy). W swojej opinii nie jesteśmy osamotnieni. Niespodziewanego sojusznika zyskaliśmy w Ministerstwie ds. Unii Europejskiej, które w swoim stanowisku do projektu również zwróciło uwagę na problemy z retencją danych. Sprawa postawiła też do pionu ekspertów od cyberbezpieczeństwa. Rząd jednak zlekceważył krytyczne opinie. Dopiero nagłośnienie problemu w mediach sprawiło, że zadeklarowano wycofanie się z pomysłu dalszego ułatwienia służbom sięgania po naszą komunikację elektroniczną. Obecny zbyt szeroki obowiązek retencji – zostaje Cieszymy się, że (prawdopodobnie) nie będzie gorzej, ale to nie rozwiązuje istniejących problemów. Od lat zwracamy uwagę, że polskie służby mają zbyt swobodny dostęp do danych telekomunikacyjnych, czyli np. lokalizacji naszych urządzeń mobilnych czy listy osób, z którą kontaktujemy się przez telefon. I skwapliwie z niego korzystają. W samym 2021 r. uprawnione do tego służby pozyskały dane telekomunikacyjne ponad 1,8 mln razy (a liczba ta nie obejmuje zapytań o to tzw. dane abonenckie, czyli do kogo należy dany numer). Problemy są dwa. Pierwszy to zbyt szeroko zakreślony obowiązek retencji (przechowywania danych), na który zwróciło uwagę Ministerstwo ds. UE – bo dotyczy wszystkich użytkowników i użytkowniczek, a nie tylko osób podejrzewanych o przestępstwa. Operatorzy telekomunikacyjni wciąż muszą przez 12 miesięcy przechowywać informacje o tym, do kogo dzwonisz, jak się przemieszczasz i z jakiego numeru IP korzystasz. Drugi problem to brak realnej kontroli nad służbami, które mogą sprawdzać, kogo chcą i kiedy chcą (o tym, dlaczego kontrola jest iluzoryczna, pisaliśmy w raporcie Rok z ustawą inwigilacyjną. Co się zmieniło? Czy było się czego bać?). Podkreślmy, co to oznacza w praktyce: służby kilkoma kliknięciami, bez potrzeby pytania sądu o zgodę, mogą sprawdzić, do kogo dzwoniłaś przez ostatni rok i gdzie się przemieszczałeś (z telefonem w kieszeni) przez ostatni rok. A ty nawet się o tym nie dowiesz. Z tym rząd jak na razie nie planuje nic zrobić. Demokracja nagłówkowa Nie umiemy powiedzieć, dlaczego rząd zignorował opinię własnych specjalistów od zgodności polskich przepisów z prawem Unii Europejskiej, a przejął się przesadzonymi nagłówkami z portali informacyjnych. Jak mówi stare porzekadło, nie ma tego złego… Ale wolelibyśmy, żeby rząd reagował na rzetelne opinie ostrzegające przed zagrożeniami, a nie te wydumane, podbijane w nagłówkach portali żyjących z kliknięć. W każdym razie my będziemy dalej robić swoje. Wesprzyj naszą walkę z inwigilacją. Przekaż darowiznę! Polecamy: Panoptykon: Polski rząd wdraża prawo unijne… niezgodnie z prawem unijnym. Służby dostaną więcej danych Anna Obem Współpraca: Wojciech Klicki Działania organizacji w latach 2022-24 dofinansowane z Funduszy Norweskich w ramach programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy. Anna Obem Autorka Temat służby Poprzedni Następny Newsletter Otrzymuj informacje o działalności Fundacji Administratorem twoich danych jest Fundacja Panoptykon. Więcej informacji o tym, jak przetwarzamy dane osób subskrybujących newsletter, znajdziesz w naszej Polityce prywatności. Zapisz się Zapisz się Akceptuję Regulamin usługi Zobacz także Artykuł Jak rozwiązać problem niekontrolowanej inwigilacji. Konferencja on-line Jaka jest skala inwigilacji w Polsce? Kto jest na nią najbardziej narażony? Kto kontroluje policjantów i służby sięgające po nasze billingi, historie lokalizacji? Zapraszamy na konferencję pod auspicjami Rzecznika Praw Obywatelskich. Zapraszamy w poniedziałek, 22 marca 2021 r., godz. 11.00.… 20.03.2021 Tekst Artykuł Podsłuchy na żądanie Szefa ABW Ustawa antyterrorystyczna umożliwiła Szefowi ABW zarządzenie podsłuchu podejrzanego o terroryzm cudzoziemca bez konieczności uzyskania zgody sądu. Czy dowiemy się, ile razy do tego doszło? O tę statystykę walczymy z ABW – jutro, w przededniu Międzynarodowego Dnia Prawa do Informacji, nasz spór z… 26.09.2019 Tekst Artykuł Walka z terroryzmem w sieci w rękach firm internetowych? Prywatyzacja walki z terroryzmem, a jednocześnie wzmocnienie prywatnej cenzury w sieci – do takich skutków mogą prowadzić rozwiązania zaproponowane ostatnio przez Komisję Europejską, które 08.11.2018 Tekst