orzecznictwo

W najbliższym czasie amerykański Sąd Najwyższy ma rozstrzygnąć sprawę Stany Zjednoczone przeciwko Microsoft. Microsoft na podstawie sądowego nakazu został zobowiązany do wydania e-maili oraz innych informacji o koncie w związku z toczącą się sądową sprawą dotyczącą handlu narkotykami. Korporacja spełniła swój obowiązek, jednak jedynie w stosunku do danych przechowywanych na serwerach zlokalizowanych w Stanach Zjednoczonych, odmawiając tym samym wydania e-maili przechowywanych w Irlandii. Argumentem na rzecz takiej decyzji był fakt, że amerykańskie sądy nie mają prawa do wyrokowania o losach danych znajdujących się poza terytorium Stanów Zjednoczonych.

Informowaliśmy ostatnio o niepokojącej ewolucji orzecznictwa polskich sądów administracyjnych, coraz mniej skorych do projawnościowej wykładni przepisów o dostępie do informacji publicznej. Warto przypomnieć najnowszy przykład tego zjawiska: Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (WSA) oddalił skargę Fundacji Panoptykon na decyzję szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, uznając tym samym prawo ABW do zatajania informacji o wykorzystaniu nowych uprawnień do inwigilacji, wprowadzonych tzw. ustawą antyterrorystyczną. Sąd argumentował swoją decyzję o ograniczeniu prawa obywateli do informacji „stanem niewypowiedzianej, ale rzeczywistej wojny terroryzmu z całym światem demokratycznym, fala zamachów terrorystycznych nękająca państwa zachodnie Unii Europejskiej i otwarta wojna terrorystyczna tzw. »państwa islamskiego« z całą cywilizacją...

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu stwierdził wczoraj, że węgierska ustawa o policji narusza prawo do prywatności. Po zmianach wprowadzonych w 2011 r. ustawa pozwala specjalnym oddziałom antyterrorystycznym na niejawne przeprowadzanie przeszukań domów, instalowanie podsłuchów, otwieranie listów i przesyłek, a także na niekontrolowane przeglądanie i rejestrowanie korespondencji elektronicznej. Trybunał konsekwentnie powtarza: przepisy dotyczące uprawnień służb specjalnych powinny przewidywać silną kontrolę nad ich działaniami i informowanie obywateli o poddaniu inwigilacji.

Brytyjski sąd skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne dotyczące zgodności z prawem Unii Europejskiej zasad udostępniania służbom danych telefonicznych i internetowych. Ustawa, której dotyczy pytanie (tzw. Dripa - Data Retention and Investigatory Powers bill) nakazuje operatorom telefonicznym i internetowym zbieranie i przetrzymywanie danych o komunikacji obywateli przez okres roku. W pierwszej instancji została ona uznana przez brytyjski sąd za sprzeczną z prawem Unii Europejskiej ze względu na nieprecyzyjne określenie sposobu udostępniania i wykorzystywania danych oraz brak zewnętrznej kontroli nad sięganiem po nie.