[Odcinek specjalny] „Przez lata nieświadomie karmiliśmy system danymi, informacjami o nas. Korzystaliśmy z systemów rozpoznawania twarzy na przejściach granicznych, nawet płaciliśmy w ten sposób. Pozwoliliśmy, aby w mieście pojawiło się coraz więcej kamer. Dziś mamy nauczkę, że wszystkie takie działania mogą być wykorzystane przeciwko obywatelom” – w ten sposób Johua Wong, lider protestów w Hongkongu, uzasadniał ataki na latarnie z systemem rozpoznawania twarzy. To, co w Hongkongu kojarzy się z kontrolą społeczną, przez 99% Chińczyków uznawane jest za trening społecznego zaufania. Skąd bierze się ten rozdźwięk – spytaliśmy dr Katarzynę Sarek, adiunkt w Instytucie Sinologii na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Pandemia koronawirusa pokazała społeczne problemy jak w soczewce. Lockdown, praca i edukacja zdalna to najbardziej widoczne obostrzenia, które tylko przyspieszyły podziały, a w efekcie wygrali ci, którzy już mieli zasoby. Zakładnikiem pandemii zostali obywatele, którzy mieli najmniej wyboru – dzieci.

Kilka lat temu firma Amazon zaliczyła wizerunkową wpadkę, kiedy wyszło na jaw, że testowany przez nich system wspierający rekrutację wyraźnie dyskryminował CV kobiet.

Czy czeka nas nowy reżim sanitarny w postaci paszportu potwierdzającego szczepienie przeciw COVID-19? Czy dojdzie do podziału społeczeństwa na osoby „bezpieczne” i „niebezpieczne” w kontekście wirusa? Jakie propozycje certyfikatu odporności ma Unia Europejska? Czy cyfrowe paszporty pozwolą na nowy sposób identyfikacji obywateli i obywatelek? O propozycji zaświadczeń szczepionkowych z dr. Jędrzejem Niklasem – członkiem grupy badawczej DATAJUSTICE Lab związanym z Uniwersytetem w Cardiff – rozmawia Katarzyna Szymielewicz.