Dziennikarze, adwokaci i najważniejsi politycy, m.in. prezydent Francji Emmanuel Macron, byli inwigilowani za pomocą Pegasusa – wynika z lipcowych doniesień Guardiana. Pegasus to oprogramowanie służące do totalnej inwigilacji, do którego dostęp mają również polskie służby. Z tej afery płyną trzy ważne wnioski.

Do SIM, czyli Systemu Informacji Medycznej, mają trafiać dane na temat ciąży, alergii czy grupy krwi. Digitalizacja w założeniu ma sprawić, że usługi dla obywateli i obywatelek – także te medyczne – będą realizowane szybciej i staną się bardziej dostępne. Jednak wiąże się to z powstawaniem kolejnych rejestrów i baz danych, co niepokoi szczególnie mocno, kiedy rząd postanawia gromadzić te najbardziej wrażliwe informacje: dotyczące naszego zdrowia.

Zamiast realnego zewnętrznego nadzoru nad potencjalnie szkodliwym wykorzystaniem sztucznej inteligencji i narzędzi przejrzystości i kontroli dla ludzi poddanych ich działaniu checklista „do odhaczenia” – to najpoważniejsze zarzuty wobec zaprezentowanego w kwietniu przez Komisję Europejską projektu przepisów mających uregulować tę sferę technologiczną. Organizacje społeczne domagają się zmian w akcie o sztucznej inteligencji (AI Act), – które faktycznie postawią ludzi i ich prawa w centrum. Pod wspólnym stanowiskiem, które stworzyliśmy z naszą europejską siecią European Digital Rights, podpisało się 115 organizacji z całej Unii Europejskiej.

Senacka komisja praw człowieka uznała dziś, że w Polsce potrzebna jest kompleksowa reforma nadzoru nad służbami i izba wyższa powinna przygotować propozycje zmian prawa. To efekt petycji Panoptykonu z czerwca ubiegłego roku, którą wsparła grupa obywateli i obywatelek oraz organizacji społecznych.

W 2021 r. organy egzekwujące RODO nałożyły na Amazona i Google’a rekordowe kary. Wciąż jednak pojawiają się głosy, że RODO nie spełnia pokładanych w nim nadziei i nie jest w stanie zapanować nad inwazyjnym wykorzystywaniem danych o ludziach przez wielkie firmy technologiczne. Organizacje broniące praw cyfrowych uważają, że problem nie leży w złej regulacji, ale w braku spójności pomiędzy procedurami i standardami obowiązującymi w poszczególnych państwach. Przez to RODO nie osiąga swojego pełnego potencjału. Da się to naprawić – m.in. przez ujednolicenie podejścia do RODO w różnych krajach i zwiększenie współpracy organów ochrony danych osobowych. Prawo przede wszystkim należy egzekwować! Poniżej nasze rekomendacje dla instytucji UE.