Dom to określenie ciepłego, bezpiecznego miejsca, w którym nie musimy się o nic martwić. Gdy go nie mamy lub gdy nasze schronienie nie spełnia tych wymogów, żyjemy w niszczącym poczuciu strachu. Niestety, dziś użytkowanie wielu serwisów wykorzystujących dane osobowe przypomina przebywanie w domu, który – zamiast chronić – stwarza nieoczekiwane zagrożenia. Ledwie się wprowadziliśmy, a już informacje na nasz temat wyciekają przez nieszczelne okna. Ktoś, kogo w ogóle nie zapraszaliśmy, wchodzi tylnymi drzwiami. Zamki nie działają, a do piwnicy lepiej nie zaglądać… Bardziej zdeterminowani z nas starali się na różne sposoby pozatykać widoczne szpary, ale wymagało to dużego samozaparcia i realnych umiejętności. Wraz z RODO nadchodzi ważna zmiana: o nasz spokój i bezpieczeństwo będą się musieli pomartwić sami administratorzy.

Internet nie zapomina. Nikt, kto w nim żyje, nie ma co do tego złudzeń. Łatwo sobie wyobrazić, co by było, gdybyśmy poprosili sieć o zapomnienie kompromitującej informacji na nasz temat. Nic dobrego, wystarczy wspomnieć sprawę Barbry Streisand czy Hiszpana Maria Costei Gonzáleza. A więc o co tak naprawdę chodzi z „prawem do zapomnienia” w nowej unijnej regulacji? Kiedy będziemy mogli skutecznie usunąć swoje dane, a kiedy będziemy musieli się pogodzić z tym, że żyją własnym życiem? W zakresie usuwania/zapominania tak naprawdę niewiele się zmieni, ale za to pojawi się nowa możliwość: prawo do zabrania danych ze sobą, kiedy decydujemy się zmienić bank czy portal społecznościowy. Jak z tych praw korzystać? Wyjaśniamy ludzkim językiem.

„Dane osobowe” administratorom kojarzą się zazwyczaj z suchym obowiązkiem prawnym, niezrozumiałymi klauzulami informacyjnymi, fikcyjnymi zgodami, a od niedawna jeszcze z wizją astronomicznych kar finansowych. Zazwyczaj nie uświadamiamy sobie, że za danymi stoi osoba, a za obowiązkami administratora – jej konkretne prawa: prawo do decydowania o sobie, do zachowania intymności i prywatności, do kontrolowania tego, kto i co wie na jej temat. Nowe unijne rozporządzenie o ochronie danych osobowych przywraca tę perspektywę, kładąc nacisk na informowanie ludzi, co dzieje się z ich danymi i jakie prawa mają w związku z tym, że je udostępniają.

Telemarketer znowu Cię zirytował napastliwym telefonem? Do Twojej skrzynki po raz setny trafiła oferta sklepu, który nie wiadomo skąd ma Twój adres? A może zamierzasz starać się o kredyt i zastanawiasz się, jak wygląda Twój profil z perspektywy banku? Nad danymi, które już raz się od nas odkleiły, trudno jest zapanować. Jednak sam fakt, że one „gdzieś tam krążą”, jeszcze nie oznacza, że nic w tej sprawie nie możemy zrobić. Wręcz przeciwnie! RODO daje nam konkretne uprawnienia, po które może sięgnąć każdy, kto chce odzyskać kontrolę nad swoimi danymi.

Czy rozumiesz, jak działa Internet, przeglądarka, portale społecznościowe? Czy wiesz, gdzie zostawiasz swój cyfrowy ślad, co to są metadane i ile można z nich wyczytać? Jakie informacje trafiają do bazy operatora telekomunikacyjnego, a stamtąd w ręce organów państwa?