Rosyjska wojna propagandowa zaczęła się na długo przed militarną agresją. Od tygodnia obserwujemy potworny spektakl przemocy, która przecież wyrosła na nacjonalistycznej i ksenofobicznej narracji, jaką rosyjskie władze i kontrolowane przez nie media budowały przynajmniej od 2014 r. Jednym z bardziej skutecznych narzędzi rozsiewania dezinformacji, której celem było podzielenie i zdestabilizowanie Unii Europejskiej, okazały się media społecznościowe. Rosyjskiej agresji na Ukrainę można było się spodziewać, a mimo to u wielu wywołała poznawczy szok. Żyjemy zanurzeni w technologii, współczesne wojny toczymy w sferze narracji, z użyciem botów i algorytmów, ale ludzie pod bombami giną zupełnie tak samo jak w XX wieku.

Od dwóch tygodni żyjemy rosyjską agresją na Ukrainę i wywołanym przez nią kryzysem migracyjnym. Zaczynamy dzień wojną i na niej kończymy. Zamrożeni szokującymi doniesieniami nerwowo odświeżamy strumień informacji. Ludzki odruch, nad którym przecież trudno zapanować – chcemy na bieżąco śledzić to, co się dzieje w Ukrainie i na polskiej granicy. Jednocześnie słyszymy ostrzeżenia ekspertów: „w tej wojnie dezinformacja jest jednym ze skuteczniejszych oręży”. Okazuje się, że widzieć, nawet jeśli chodzi o nagrania z miejsca zdarzenia, nie znaczy wiedzieć, a tym bardziej rozumieć. Każde doniesienie z frontu i każde ostrzeżenie o nadchodzącej katastrofie powinno wzbudzić naszą czujność, zanim pozwolimy sobie panikować.  

Dane z rynku pokazują, że TikTok wciąga szybciej niż inne platformy serwujące treści wideo i skuteczniej trzyma uwagę. Efekt, który zachwyca inwestorów i media branżowe, intryguje dziennikarzy śledczych. Jak działa algorytmiczny silnik TikToka? Czy swoją skuteczność zawdzięcza m.in. wykrywaniu i wykorzystywaniu ludzkich słabości?

Sprawdzamy! W dzisiejszym odcinku podcastu Panoptykon 4.0 Katarzyna Szymielewicz rozmawia z Jakubem Olkiem – szefem relacji z partnerami publicznymi na Europę Środkową i Wschodnią w TikToku.

Jak wygląda praca ludzi demaskujących fake newsy i czy ten wysiłek w ogóle ma sens? Czy platformy pomagają czy bardziej przeszkadzają w docieraniu do prawdy?

W tym odcinku Katarzyna Szymielewicz rozmawia z Mateuszem Cholewą – analitykiem organizacji Demagog (pierwszej w Polsce organizacji fact-checkingowej).

W dzisiejszym odcinku prowadzący podcast Panoptykon 4.0 – Katarzyna Szymielewicz i Wojciech Klicki – rozmawiają z Tomaszem Stawiszyńskim: sceptycznym entuzjastą teorii spiskowych, filozofem i publicystą.