„I żyli długo i szczęśliwie...” zdarza się tylko w komediach romantycznych. W prawdziwym życiu dobra relacja wymaga częstego zasiadania przy stole negocjacyjnym. Akceptujemy to, gdy chodzi o pracę czy rodzinę, ale przenoszenie tego modelu na wszystkie sfery życia doprowadziłoby nas do białej gorączki. Nie lubimy być na każdym kroku pytani o zdanie i zmuszani do podejmowania decyzji. Gdzie leży złoty środek między poszanowaniem naszego wyboru a zapewnieniem dobrego doświadczenia użytkownikowi? RODO ma na to przepis.

Tydzień temu Ministerstwo Cyfryzacji opublikowało nową wersję ustawy o ochronie danych osobowych, wdrażającej RODO. Niektóre z zaproponowanych zmian, tak jak tryb wyboru PUODO gwarantujący większą niezależność tego organu, przyjęliśmy z radością. Inne – szczególnie szerokie wyłączenia obowiązków informacyjnych dla małych i średnich przedsiębiorstw – z nieukrywaną konsternacją. Czy nie da się zrealizować tego samego celu, nie wylewając RODO z kąpielą? Poprosiliśmy dra Macieja Kaweckiego, ‎dyrektora Departamentu Zarządzania Danymi i koordynatora reformy ochrony danych osobowych w Ministerstwie Cyfryzacji, aby w wywiadzie dla Fundacji Panoptykon odniósł się do części naszych wątpliwości, które podziela również GIODO.

Już tylko 68 dni zostało na wdrożenie unijnej dyrektywy policyjnej, która miała wzmocnić prawa obywatelek i obywateli wobec państwa. Do Fundacji Panoptykon już kilka miesięcy temu trafił nieoficjalny projekt ustawy wdrażającej dyrektywę, ale oficjalnie w resorcie spraw wewnętrznych „trwają prace koncepcyjne”, a na stronie ministerstwa nie ma żadnych dokumentów. Na co czeka rząd? Czy w ogóle nie zamierza wdrożyć dyrektywy, unicestwiając szansę na wzmocnienie praw obywatelek i obywateli wobec państwa, a przy tym narażając Polskę na kary? Czy też znów – jak to się staje niechlubnym zwyczajem – prawo dotyczące praw i wolności obywatelskich będzie uchwalane w trybie ekspresowym podczas nocnych obrad?

Dom to określenie ciepłego, bezpiecznego miejsca, w którym nie musimy się o nic martwić. Gdy go nie mamy lub gdy nasze schronienie nie spełnia tych wymogów, żyjemy w niszczącym poczuciu strachu. Niestety, dziś użytkowanie wielu serwisów wykorzystujących dane osobowe przypomina przebywanie w domu, który – zamiast chronić – stwarza nieoczekiwane zagrożenia. Ledwie się wprowadziliśmy, a już informacje na nasz temat wyciekają przez nieszczelne okna. Ktoś, kogo w ogóle nie zapraszaliśmy, wchodzi tylnymi drzwiami. Zamki nie działają, a do piwnicy lepiej nie zaglądać… Bardziej zdeterminowani z nas starali się na różne sposoby pozatykać widoczne szpary, ale wymagało to dużego samozaparcia i realnych umiejętności. Wraz z RODO nadchodzi ważna zmiana: o nasz spokój i bezpieczeństwo będą się musieli pomartwić sami administratorzy.

To nie był dobry tydzień dla brokerów danych. Na co dzień korzystają z tego, że ich model biznesowy pozwala na działanie w cieniu: dyskretne zaciąganie naszych danych z aplikacji mobilnych czy stron internetowych. Są w stanie tworzyć i komercjalizować wartościowe profile właśnie dlatego, że nie patrzymy im na ręce. Korzystają na naszej bierności i tych wszystkich regulaminach, które akceptujemy bez czytania. Aż do momentu, kiedy zasłona opada i przychodzi zdziwienie: na jakiej podstawie firma, o której nic nie wiem, wie o mnie tak dużo? Zarówno polski Selectivv, jak i amerykańska Cambridge Analytica korzystały z tego samego mechanizmu zaciągania danych z aplikacji mobilnych. Społeczna reakcja na ich działania pokazuje, że ten model już się kończy.