W odpowiedzi na petycję Panoptykonu dotyczącą wprowadzenia kontroli nad policją i służbami specjalnymi przeczytaliśmy, że ich działalność już podlega odpowiedniemu nadzorowi, nie ma więc potrzeby tworzenia kolejnych instytucji. Sprawdziliśmy u źródła i przepytaliśmy tych, którzy tę kontrolę sprawują.
02.12.2021
19.11.2021
Ministerstwo Sprawiedliwości chce powołać do życia kolejną instytucję zajmującą się ściganiem przestępstw i posiadającą uprawnienia do inwigilacji. Jeśli pomysł zostanie zrealizowany, Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej będzie dziesiątą formacją tego typu.
15.10.2021
7 czerwca 2021 r. złożyliśmy do prezydenta, premiera, a także Sejmu i Senatu petycję. Domagaliśmy się w niej stworzenia przepisów, które umożliwią realną kontrolę nad działaniami polskich służb. Odpowiedzi, które otrzymaliśmy do tej pory, dają nam jasność: dla rządzących niekontrolowana inwigilacja nie istnieje, więc nie mają zamiaru zastanawiać się nad wymyślonym problemem. Świat ministerialny różni się jednak od rzeczywistego – inwigilacja w Polsce jest tak bezwładna, że wymyka się jakiejkolwiek kontroli, nawet przez powołane do tego instytucje.
01.10.2021
W Fundacji Panoptykon bardzo poważnie traktujemy zobowiązanie, jakim jest nasza misja. Konsekwentnie, od ponad dekady, kontrolujemy kontrolujących – bez względu na ich barwy polityczne. Niezwykle rzadko zabieramy głos w sprawach bezpośrednio z tą misją niezwiązanych. Ale kiedy widzimy, że na naszych oczach pogłębia się kryzys humanitarny na polsko-białoruskiej granicy, a władze sięgają po niebezpieczny arsenał polityki strachu, odczłowieczającą retorykę i środki nadzoru naruszające prawa człowieka, nie możemy milczeć.
Polskie władze po raz kolejny pokazały, że zrobią wszystko, żeby nie wpuścić „obcych” na terytorium naszego państwa. Ignorując prośby o azyl i wypychając ich na białoruską stronę, łamią polskie i międzynarodowe prawo. Jednocześnie posługują się też wyrachowaną manipulacją, próbując stłumić ludzkie odruchy, przestraszyć i zniechęcić wszystkich tych, którzy uważają, że na granicy ma miejsce kryzys humanitarny, i robią, co w ich mocy, żeby udzielić pomocy potrzebującym.
13.09.2021
Wykorzystywanie strachu w polityce jest skuteczne, bo sprawia on, że poszukujemy obrońcy. Racjonalne argumenty przestają działać i zamiast trzeźwo ocenić realny stopień zagrożenia, działamy pod wpływem emocji. Potrzebny jest tylko Inny – wróg, przed którym politycy mogą nas ochronić.
09.09.2021
W pierwszym odcinku nowego sezonu podcastu Panoptykon 4:0 rozmawiamy o 20. rocznicy zamachów na World Trade Center. Skutki tego ataku odczuwamy, także w Europie, do dziś. Co zmieniła ta katastrofa? Czym była dla Europy wojna z terroryzmem? Jak 9/11 wpłynął na nasze codzienne życie?
W podcaście Panoptykon 4:0 przedstawiamy trzy spojrzenia na skutki zamachów z 11 września. Prof. Małgorzata Jacyno – socjolożka kultury z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, powie o tym, w jaki sposób kształtowała się opowieść o tym zamachu i jak strach zagnieździł się w zbiorowej świadomości po 2001 roku. Paweł Waszkiewicz, zajmujący się m.in. prewencją kryminalną na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego przedstawi refleksję na temat logiki działania służb, odpowiedzialnych za bezpieczeństwo ludzi. Dr Kacper Rękawek, ekspert do spraw terroryzmu, wyjaśni natomiast przyczyny i kontekst zaangażowania Polski oraz innych państw Europy Środkowo-Wschodniej w wojnę na Bliskim Wschodzie.
09.08.2021
Dziennikarze, adwokaci i najważniejsi politycy, m.in. prezydent Francji Emmanuel Macron, byli inwigilowani za pomocą Pegasusa – wynika z lipcowych doniesień Guardiana. Pegasus to oprogramowanie służące do totalnej inwigilacji, do którego dostęp mają również polskie służby. Z tej afery płyną trzy ważne wnioski.
29.07.2021
Rząd chce, by Policja zyskała nowe uprawnienia, które pomogą jej w walce z internetowymi przestępcami. W tym celu planuje powołać Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości – poinformowali o tym na wtorkowej konferencji premier Mateusz Morawiecki i minister Mariusz Kamiński. Ponownie musimy zaufać rządzącym na słowo, że inwigilować będą tylko tych, którzy mają swoje za uszami.
19.07.2021
Najnowsze dziennikarskie śledztwo ujawnia, że program Pegasus wykorzystywany jest do inwigilacji osób niewygodnych dla władz różnych krajów, a nie tylko terrorystów. Na liście numerów do zainfekowania znaleźli się przedstawiciele zawodów niewygodnych dla rządów z ponad 20 krajów: prawnicy, dziennikarze, aktywiści. Dziennikarskie śledztwa prowadzone w poprzednich latach sygnalizują, że polskie służby również mogą mieć dostęp do szpiegowskiego oprogramowania. Nie są znane żadne skuteczne techniczne zabezpieczenia, które pomogłyby uchronić się przed Pegasusem i innymi narzędziami tego typu. Ponadto, obecnie inwigilowane osoby nigdy nie dowiadują się o tym fakcie i nie mogą zakwestionować działań służb.
04.06.2021
Instytucja kontrolna i informowanie obywateli o inwigilacji – wszystkie opozycyjne kluby parlamentarne zgadzają się, że kontrola nad służbami jest konieczna i trzeba ją wprowadzić jak najszybciej. Przepytujemy partie z pomysłów na ograniczenie niekontrolowanej inwigilacji i składamy petycję do rządzących z postulatami zmian. Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości jako jedyny nie odpowiedział, czy inwigilacja prowadzona przez polskie służby wymaga kontroli.
W 2021 r. słowo inwigilacja tylko z mównicy sejmowej padło 43 razy – problem jest zatem posłom i posłankom znany. I przynajmniej w opozycji panuje zgoda co do tego, jak go rozwiązać. W odpowiedzi na zadane przez nas pytania wszystkie partie opozycyjne zgodziły się, że niezbędne są zmiany legislacyjne w obszarze, który reguluje to, co mogą służby i komu się ze swoich działań sprawozdają.
