W ostatnich miesiącach prace nad pakietem regulacji wprowadzających nowe zasady funkcjonowania platform internetowych mocno się rozpędziły. Panoptykon działa w tej sprawie zarówno bezpośrednio na poziomie Unii Europejskiej, jak i na poziomie krajowym. W marcu na prośbę Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przekazaliśmy rządowi nasze uwagi do części projektu Digital Services Act (DSA). Koncentrujemy się w nich na regulacji reklam oraz systemach rekomendowania i moderacji treści na platformach internetowych.

Przepisy wspierające innowacje i chroniące przed nadużyciami – tak miała wyglądać unijna regulacja sztucznej inteligencji. Jednak propozycja przedstawiona przez Komisję Europejską 21 kwietnia nie odpowiada na najważniejsze wyzwania związane z rozwojem AI: nie stawia granic dla najbardziej ryzykownych zastosowań AI, nie umożliwia osobom poszkodowanym przez systemy AI dochodzenia swoich praw, nie rozwiązuje problemu czarnych skrzynek, a zamiast niezależnego nadzoru nad taką technologią proponuje pakiet biurokratycznych wymogów. Do tego wiele potencjalnie niebezpiecznych systemów w ogóle jej się wymyka. Przeanalizowaliśmy rozporządzenie o AI pod kątem postulatów, które sformułowaliśmy w czerwcu ubiegłego roku na początku prac nad regulacją.

Lista szkodliwych skutków ubocznych tego, jak dominujące platformy internetowe kształtują nasz obraz świata, jest długa. Żerowanie na słabościach użytkowników, negatywny wpływ na poczucie własnej wartości, dyskryminacja, manipulacja, promowanie toksycznych treści i intensyfikacja radykalizacji – to te najpoważniejsze. Fundacja Panoptykon i 49 organizacji społecznych z całej Europy w liście otwartym do europarlamentarzystów zwracają uwagę, że problemy te może rozwiązać większa kontrola nad algorytmami wykorzystywanymi przez platformy do personalizowania treści. Lepszej okazji ku temu niż przygotowywana właśnie regulacja usług cyfrowych – Digital Services Act – nie będzie.

Zamiast realnego zewnętrznego nadzoru nad potencjalnie szkodliwym wykorzystaniem sztucznej inteligencji i narzędzi przejrzystości i kontroli dla ludzi poddanych ich działaniu checklista „do odhaczenia” – to najpoważniejsze zarzuty wobec zaprezentowanego w kwietniu przez Komisję Europejską projektu przepisów mających uregulować tę sferę technologiczną. Organizacje społeczne domagają się zmian w akcie o sztucznej inteligencji (AI Act), – które faktycznie postawią ludzi i ich prawa w centrum. Pod wspólnym stanowiskiem, które stworzyliśmy z naszą europejską siecią European Digital Rights, podpisało się 115 organizacji z całej Unii Europejskiej.

Co roku miliony naszych współobywateli decyduje się przekazać 1% podatku na organizacje społeczne. Środki te stanowią istotne wsparcie dla działania różnych inicjatyw społecznych i stają się ważną częścią budżetu wielu organizacji. Nic więc dziwnego, że organizacje chcą podziękować obywatelom, którzy przekazali im środki. Niestety, pojawiają się kontrowersje związane z ochroną danych osobowych. W tej sprawie Fundacja Panoptykon napisała do Ministerstwa Finansów.