Stało się! Wyzwanie #Hot16Challenge2 dotarło i do Panoptykonu za sprawą nominacji przez Niebezpiecznik. Moralne i finansowe wspieranie medyków w tym trudnym czasie uważamy za bardzo ważne (ach gdyby tak do 3 milionów zebranych przez fanów artystów uczestniczących w akcji państwo dosypało kilka kolejnych, które przeznacza na „aplikacje do walki z pandemią” o wątpliwej skuteczności). Mamy dla Was dwie wiadomości – jedną złą, drugą trochę lepszą.

Od kilku tygodni polski rząd pracuje nad aplikacją do śledzenia kontaktów społecznych, która ma pomóc w kontroli rozprzestrzeniania się wirusa. Choć o ProteGO Safe było już głośno (my także analizowaliśmy już to rozwiązanie), wciąż na wiele pytań nie było odpowiedzi. w końcu udało nam się zapytać u samego źródła. Z dzisiejszego odcinka z Ministrem Markiem Zagórski, dowiecie się czy ProteGO Safe będzie obowiązkowe;czy od zielonego statusu w aplikacji będzie zależało, czy wsiądziemy do tramwaju lub wejdziemy do sklepu; czy polski rząd pobiera dane o lokalizacji z telefonii komórkowych; dlaczego rząd postawił na współpracę z Gapple; kto da gwarancję, że aplikacja będzie bezpieczna dla prywatności?

W środę (29 kwietnia) rządzący znów postawili Internet na nogi, zapowiadając pierwszy krok w kierunku rozmrożenia gospodarki: otwarcie centrów handlowych. Jednak pod jednym warunkiem: ludzie szturmujący sklepy mieli być zachęcani do instalowania rządowej aplikacji ProteGO Safe, która szacuje ryzyko zarażenia Covid-19. Ministerstwo Rozwoju opublikowało wytyczne, z których wynikało, że do sklepów będzie mogło wejść więcej osób, o ile będą posiadać aplikację.

Już w czwartek, po pierwszej internetowej burzy, kontrowersyjny pomysł znikł z wytycznych Ministerstwa Rozwoju, ale sama aplikacja została udostępniona w sklepie Google Play (w App Store dostępna jest okrojona wersja) i prowokuje wiele pytań. Czy jest bezpieczna i zgodna z RODO? Czy jest zgodna z założeniami rozwiązania, które 10 kwietnia ogłosiły Google i Apple? A może założenia aplikacji zmienią się, kiedy w połowie maja technologiczny duet udostępni zapowiadane API? Po jakie jeszcze środki rząd sięgnie, żeby zachęcać obywateli do jej instalowania?

Obserwując działania rządu, które jeszcze nie układają się w spójną strategię walki z pandemią, nie możemy też uciec od pytania o skuteczność aplikacji. Czy to narzędzie nie odwróci uwagi od ważniejszych środków i nie uśpi czujności ludzi?

Ustawa o wyborach korespondencyjnych jeszcze nie została przyjęta, ale przygotowania do przeprowadzenia ich w tej formie trwają pełną parą. Kilka dni temu Poczta Polska postawiła na baczność samorządy, żądając wydania list wyborców, a kilka dni wcześniej – jak informuje Rzeczpospolita – otrzymała od Ministra Cyfryzacji dostęp do bazy PESEL. Wiemy już też, że Poczta odrzuca żądania obywateli usunięcia ich danych. Odpowiadamy na pytania od wczoraj rozgrzewające Internet: czy Poczta mogła uzyskać dane z bazy PESEL? Co zrobić, jeżeli odmówiła skasowania naszych danych? Czy dostęp Poczty do bazy PESEL wystarczy, żeby zapewnić możliwość głosowania wszystkim uprawnionym obywatelom? Jakie jeszcze problemy dla bezpieczeństwa danych osobowych stwarzają pospiesznie przygotowywane wybory korespondencyjne?

Nadchodzące miesiące wypełni nie tylko walka na froncie epidemicznym, ale też regulacyjnym. O kontrolę nad algorytmicznymi systemami, które w coraz większym stopniu zarządzają naszą zbiorową świadomością.

Co Unia Europejska robi w związku z epidemią koronawirusa? Robi to, co może. Z tygodnia na tydzień okazuje się też, że może całkiem sporo. Nie tylko dopuszcza ekspresowe wyjątki dla pomocy publicznej i sypie miliardy euro na plany antykryzysowe. Wyznacza też wspólne standardy dla technologicznych narzędzi do walki z pandemią i próbuje koordynować państwa członkowskie w przechodzeniu od ostrych środków, takich jak przymusowe społeczne dystansowanie, w kierunku długofalowego zarządzania ryzykiem epidemiologicznym. O ile polski rząd się z tego wspólnego podejścia nie wyłamie, najprędzej to właśnie zalecenia Komisji Europejskiej „wyprowadzą nas z domów”.

Gminy w całej Polsce otrzymały od Poczty Polskiej żądanie udostępnienia szczegółowych danych wszystkich osób znajdujących się w prowadzonych przez nie spisach wyborców. Termin na przekazanie danych: 24 kwietnia. Część wójtów, burmistrzów i prezydentów miast – mimo braku podstawy prawnej i naszego apelu – prawdopodobnie przekazała dane poczcie. Wielu obywateli i obywatelek sprzeciwia się dysponowaniu ich danymi w taki sposób. Co mogą zrobić?

Urzędy gmin w całej Polsce otrzymały maila od Poczty Polskiej, która – powołując się na ustawę Tarcza 2.0 i decyzję premiera – zażądała udostępnienia list wyborców. Jednak dopóki ustawa o wyborach korespondencyjnych nie zostanie przyjęta, poczta nie jest organizatorem wyborów, a polecenia premiera nie mogą być podstawą przetwarzania list wyborców. Żądanie Poczty Polskiej jest niezgodne z prawem, a urzędy nie powinny go realizować. Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Fundacja Panoptykon, Helsińska Fundacja Praw Człowieka i Fundacja im. S. Batorego zaapelowały do wszystkich przedstawicieli administracji samorządowej o działanie zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami i powstrzymanie się od przekazania Poczcie Polskiej danych zawartych w spisach wyborców.