Urząd Ochrony Danych Osobowych podejmie działania wobec brokerów danych, do których wezwaliśmy go w listopadzie wspólnie z brytyjską organizacją Privacy International. Brokerzy profilują nas bez naszej wiedzy i zgody, ignorując postanowienia RODO. Łatki, które nam nadają, mogą zadecydować o tym, czy dostaniemy kredyt, ile będzie kosztowało nasze ubezpieczenie albo który polityk i jaką reklamę nam zaserwuje. Jako użytkownicy Internetu jesteśmy dla nich przejrzyści jak powietrze, oni dla nas – wręcz przeciwnie.

Wiek, płeć, miejsce zamieszkania, model urządzenia i system operacyjny, język i lokalizacja, wyszukiwane słowa i odwiedzane strony – kiedy użytkownik czeka na załadowanie strony internetowej, dane o nim płyną szerokim strumieniem do dziesiątek, jeśli nie setek, firm biorących udział w licytacji, której zwycięzca zapłaci 1/5 grosza za możliwość wyświetlenia swojej reklamy. Użytkownik nie ma w tym systemie ani głosu, ani praw. Nie wie, do kogo trafiają jego dane ani jakie wnioski są z nich wyciągane. Fundacja Panoptykon domaga się zmiany tego stanu rzeczy i występuje do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych ze skargą przeciwko IAB i Google – nieformalnym regulatorom rynku reklamy interaktywnej.

RODO obowiązuje już 8 miesięcy, a na rynku reklamy behawioralnej nadal jesteśmy towarem: bez praw i głosu. Wiemy to, bo zajrzeliśmy do środka. Przez ponad rok próbowaliśmy dowiedzieć się, co o nas wiedzą portale internetowe, brokerzy danych i inni gracze specjalizujący się w profilowaniu reklam. Ustalenie tego, jakie cechy są nam przypisywane na giełdach reklamowych, okazało się zwyczajnie niemożliwe. To nie jest błąd, tylko cecha systemu. A zarazem powód, dla którego musimy go zmienić. Z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Danych Osobowych publikujemy raport zbierający to, czego udało nam się dowiedzieć o „podziemiu” reklamowym, i wypowiadamy batalię prawną największym graczom.

Polskie partie polityczne nie korzystają z precyzyjnego kierowania komunikatów do wyborców na Facebooku, ale to nie powód do odetchnięcia z ulgą. Od skandalu Cambridge Analytica minęły niemal dwa lata, ale narzędzia wprowadzone przez Facebooka, które miały pozwolić na większą przejrzystość reklam politycznych na platformie, niewiele zmieniły. Zarówno badacze, jak i sami użytkownicy mają ograniczone możliwości sprawdzenia, kto i na podstawie jakich danych kieruje do nich reklamy. W kontrolowaniu wydatków partii na reklamę w mediach społecznościowych nie pomoże też Państwowa Komisja Wyborcza, której brakuje instrumentów prawnych. Przedstawiamy raport Kto (naprawdę) cię namierzył? Facebook w polskiej kampanii wyborczej z badania przeprowadzonego przez Fundację Panoptykon, Fundację ePaństwo i Sotrendera.

Nadchodzące miesiące wypełni nie tylko walka na froncie epidemicznym, ale też regulacyjnym. O kontrolę nad algorytmicznymi systemami, które w coraz większym stopniu zarządzają naszą zbiorową świadomością.