Minister Sprawiedliwości – „w ramach sprawowanego przez siebie nadzoru zewnętrznego nad sądami” – może zbierać (i wykorzystywać!) informacje zawierające dane osobowe przetwarzane przez sądy. Chodzi m.in. o protokoły ze spraw rozwodowych czy zeznania świadków. Dostęp do takich i innych informacji zapewnili ministrowi posłowie, „dorzucając” je do skierowanej już do podpisu prezydenta nowelizacji ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Jak w soczewce widać tutaj kilka problemów. Chodzi nie tylko o zignorowanie konieczności ochrony danych osobowych – co jest szczególnie istotne wobec intensywnej informatyzacji sądów. Przebieg prac legislacyjnych nad projektem pokazuje również, jak łatwo ministerstwo „ograło” Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych i jak daleko od monteskiuszowskiego trójpodziału władz jest nasza praktyka polityczna.

Nowy Jork, pierwszy dzień nowego tysiąclecia. „Hej, wy tam w bunkrze! Możecie już wyjść!” – krzyczą policjanci. Funkcjonariusze są ostrożni – nie wiedzą, z kim dokładnie mają do czynienia. Podejrzewają, że ta przebywająca w zamknięciu kilkudziesięcioosobowa grupa to sekta.

Gdy jedziemy tramwajem, zwykle nie przeszkadza nam, że inni pasażerowie mogą poznać tytuł czytanej przez nas książki lub gazety, czy usłyszeć fragment naszej rozmowy. Nie obawiamy się wyjawić przypadkowym osobom tak wyrywkowych informacji o sobie, ponieważ, nawet jeśli są one dla nas istotne, współpasażerowie raczej w żaden sposób ich nie wykorzystają. Gdyby tym samym tramwajem codziennie jeździł z nami szef, nasza babcia albo osoba, z którą chcielibyśmy się umówić na randkę, być może zaczęlibyśmy uważniej dobierać lektury. W świecie fizycznym dość łatwo i naturalnie przychodzi nam zarządzanie swoim wizerunkiem. W sieci również kreujemy swój obraz, nie do końca jednak rozumiejąc konsekwencje swoich działań – zapominamy, że pozostawiamy po sobie (zdawałoby się rozproszone) ślady, które dość łatwo można połączyć. Choć w rzeczywistości staramy się oddzielać różne sfery życia, to w Internecie coraz częściej kumulujemy informacje o nas samych w jednym miejscu – dokarmiając profilowego potwora.

W październiku zeszłego roku Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS) opublikowało projekt ustawy, która ma rozszerzyć możliwość korzystania z danych osobowych przez pomoc społeczną. Fundacja Panoptykon krytycznie oceniała wówczas część propozycji resortu pracy.

„Nic nie jest uzgodnione, dopóki wszystko nie zostało uzgodnione” –  tak komisarz ds. sprawiedliwości, Vĕra Jourová, podsumowała wypracowany w ostatni piątek kompromis Rady Unii Europejskiej w sprawie ochrony danych osobowych. Do tej pory tą mantrą posługiwali się przede wszystkim przedstawiciele rządów, podkreślając, że żadne z przyjętych ustaleń nie przesądza ich ostatecznego stanowiska. Ta nieoczekiwana zamiana potwierdza, że dramat pt. „reforma europejskich przepisów o ochronie danych osobowych” wkroczył w kolejną fazę: Radzie Unii Europejskiej udało się do tego stopnia popsuć projektowane przepisy, że teraz Komisja Europejska i Parlament zapewne będą musiały wejść w rolę hamulcowych.