Zeszłoroczne zamieszenie wokół ACTA w istotnej mierze wynikło z utajnienia przed opinią publiczną informacji o efektach negocjacji międzynarodowych. Właśnie w kontekście tego kontrowersyjnego porozumienia Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał niedawno orzeczenie w sprawie dostępu obywateli Unii Europejskiej do poufnych dokumentów negocjacyjnych. Trybunał próbuje w nim znaleźć równowagę między prawem obywateli do bycia informowanym o działaniach władz a potrzebą zachowania tajemnicy w procesach dyplomatycznych.

W 2019 r. cyfrowy aparat o rozdzielczości kilku megapikseli podłączony do Internetu ma w kieszeni już prawie każde dziecko. Dzięki trwającej w tle synchronizacji zdjęcia w ułamku sekund trafiają na chmurę. Ale czy robiąc innej osobie zdjęcie komórką, przetwarzasz jej dane osobowe? Kiedy potrzebujesz na to wyraźnej zgody? Czy możesz opublikować w sieci zdjęcie z wakacji, jeśli w tle przewijają się przypadkowi turyści? W kolejnym tekście z cyklu RODO na tacy mierzymy się z typowymi pytaniami fotografa amatora. Uwaga! To nie jest poradnik dla organizatorów wydarzeń i profesjonalistów, tylko (celowo uproszczony) materiał dla każdego, kto nosi przy sobie telefon i robi nim zdjęcia innym osobom lub sam jest fotografowany.

Przed laty Julian Tuwim pytał igraszką, co by było, „Gdyby ze wszystkich na świecie małp / Zrobić jedną małpę nad małpy”, dzisiaj coraz częściej zastanawiamy się nad tym, jak wyglądać by mógł świat, gdyby ze wszystkich naszych SMS-ów, e-maili, wiadomości na Messengerze, nagrań na monitoringu wizyjnym, logowań do Internetu, zdjęć wrzucanych jakże chętnie na społecznościówki, dokumentacji wideo zamieszczonej w sieci – z tych wszystkich naszych cyfrowych śladów – zrobić przepotężny System i dać go komuś do ręki. Brzmi strasznie? U nas na szczęście jeszcze nie dziś, ale w powieści Tomasza Lipki potwór właśnie budzi się do życia.

Jak ograniczyć samowolę służb specjalnych w dobie ich rosnących uprawnień i możliwości, jakie dają nowe technologie? Odpowiedzią powinno być powołanie niezależnego organu kontrolnego i przyznanie jednostce prawa do informacji, że była przedmiotem zainteresowania służb. To postulaty przedstawione w raporcie Osiodłać Pegaza przez grupę ekspertów pracujących pod egidą Rzecznika Praw Obywatelskich.

Europejski Trybunał Praw Człowieka zwrócił się do polskiego rządu o przedstawienie wyjaśnień w sprawie inwigilacji prowadzonej przez służby specjalne. To efekt skarg polskich aktywistów z Fundacji Panoptykon i Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz adwokata Mikołaja Pietrzaka, które trafiły do Trybunału w Strasburgu na przełomie 2017 i 2018 r. Adwokat podkreśla, że niekontrolowana inwigilacja narusza nie tylko jego prywatność, ale przede wszystkim prawa i wolności jego klientów. Aktywiści dodają, że jako aktywni obywatele są szczególnie narażeni na działania służb.