EESC potępia skanery ciała jako naruszenie fundamentalnych praw

16 lutego 2011 r. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EESC) wydał opinię w sprawie używania skanerów ciała na lotniskach na terenie UE. EESC sprzeciwia się przyjęciu jakichkolwiek środków, które wprowadzałyby skanery ciała na terenie całej Unii Europejskiej i stwierdza, że komunikat Komisji Europejskiej w sprawie zastosowania tzw. skanerów bezpieczeństwa nie uwzględnia trzech podstawowych czynników: konieczności, proporcjonalności i legalności.

Dokument EESC krytykuje również Komisję za zmianę terminu „skanery ciała” na „skanery bezpieczeństwa” oraz krytykuje komunikat w czterech kwestiach, mianowicie: proporcjonalności, fundamentalnych praw, zagrożeń dla zdrowia oraz praw pasażerów. EESC wzywa Komisję do przygotowania szczegółowego testu proporcjonalności w celu ustalenia, czy wprowadzenia skanerów w miejsce alternatywnych środków jest konieczne. EESC sugeruje, aby Komisja poważnie rozważyła alternatywne rozwiązania oraz poczekała na bardziej precyzyjne i mniej inwazyjne technologie rozpoznające zagrożenia bezpieczeństwa.

EESC nie zgadza się na kompromis w sprawie bezpieczeństwa publicznego kosztem naruszenia fundamentalnych praw. Cena, jaką ponosimy w kwestii fundamentalnych praw jest trojaka: prywatność osobista, prywatność danych oraz prawo do zachowania godności ludzkiej. Aby jeszcze bardziej podkreślić ryzyko związane ze skanerami ciała, EESC w swoim dokumencie przytacza przypadek z lotniska na Florydzie, gdzie 35 000 nagich zdjęć zostało nagranych przez pracowników oraz udostępnionych w Internecie.

Ponieważ nie istnieje żaden kodeks postępowania ani niepodważalny dowód, że takie skanery nie stanowią zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi, EESC zażądała od Komisji przeprowadzenia i dostarczenia wyników szczegółowych badań stwierdzających, czy pasażerowie i personel regularnie korzystający z usług lotnisk nie będą narażeni na ryzyko dla zdrowia.

Komitet przypomniał także Komisji, że wspomniany Komunikat nie zawiera gwarancji efektywnej alternatywy dla pasażerów i personelu poddających się skanowaniu. Nie zawiera również gwarancji, że pasażerowie, którzy nie zgodzą się na skanowanie ciała, będą mieli zapewnioną możliwość wycofania się bez cierpienia niewygód w formie dłuższego czasu oczekiwania, bardziej inwazyjnych metod przeszukania (obmacywanie) czy też odmowy odbycia podróży.

Skanery ciała są obecnie na terenie Unii Europejskiej w facie próbnej i pięć (lub sześć) państw członkowskich zainstalowało te urządzenia. Te państwa to: Wielka Brytania, Finlandia, Holandia, Francja i Włochy (według komunikatu prasowego z 15 czerwca 2010).

Komisja jest przekonana, że na terenie całej Unii potrzebna jest bardziej ujednolicona polityka w sprawie skanerów ciała. Z tego względu jest bardzo możliwe, że w bliskiej przyszłości zostaną skonstruowane ogólnoeuropejskie ramy prawne dotyczące używania „skanerów bezpieczeństwa” na lotniskach europejskich.

Opinia EESC w sprawie używania skanerów bezpieczeństwa na lotniskach europejskich (16.02.2011)

Skanery ciała? EESC stwierdza: Jeszcze nie (17.02.2011)

Komunikat Komisji w sprawie skanerów ciała (15.06.2010)

Pytania i odpowiedzi Komisji w sprawie „skanerów bezpieczeństwa” (15.06.2010)

Ochrona lotnictwa w Unii Europejskiej. Najczęściej zadawane pytania (15.02.2010)

Technologie wykorzystywane dla obrazowania: Zautomatyzowane procesy identyfikacji, analizy behawioralnej oraz kontroli wykrywania zagrożenia na lotniskach autorstwa Douwe Korffa (06.2010)

Prezentacja Douwe Korffa (EDRI-członek Fundacji na rzecz Badań Polityki Informacyjnej (FIPR)) na posiedzeniu EESC „Używanie Skanerów Bezpieczeństwa na lotniskach na terenie Unii Europejskiej” (11.01.2011)

[źródło: Raegan MacDonald, EDRi]

Tłumaczenie: Bogusław Łempicki