PRISM a sprawa polska. Czy doszło do przestępstwa?

Mimo upływu 4 miesięcy od wybuchu afery PRISM wciąż niewiele wiemy o reakcji polskich władz na masowe naruszanie prywatności m.in. Polaków. Na współorganizowanym przez nas spotkaniu o granicach internetowej inwigilacji ze strony rządu padło mało konkretów, więcej deklaracji. W związku z tym zamierzamy wypytać władzę o szczegóły. Tymczasem podobne działanie podjęła Rzecznik Praw Obywatelskich, która spytała Prokuratora Generalnego, czy prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie naruszenia praw polskich obywateli przez amerykańskie służby w ramach programu PRISM – podobne śledztwa zostały już uruchomione przez niemieckie i francuskie organy ścigania. Jak widać Rzecznik oczekuje od władz zdecydowanej reakcji.

„Organy władzy publicznej w Polsce mają obowiązek podjąć wszelkie starania zmierzające do zbadania i zapobiegania sytuacjom nieautoryzowanego przetwarzania danych osobowych” napisała Rzecznik Praw Obywatelskich do Prokuratora Generalnego. Zwróciła również uwagę, że zbierane przez Amerykanów informacje dotyczą nie tylko zwykłych obywateli, ale również instytucji publicznych, które coraz częściej w swojej komunikacji posługują się mediami społecznościowymi.

Informacje ujawniane przez Edwarda Snowdena są tak wielowątkowe, że ewentualne śledztwo prowadzone przez prokuraturę to tylko wąski wycinek działań, które powinny przedsięwziąć polskie władze. Podczas debaty o granicach internetowej inwigilacji dowiedzieliśmy się, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych wysłało do ambasady USA w Warszawie notę dyplomatyczną z prośbą o „przekazanie wyjaśnień dot. ewentualnych działań NSA wobec Polski i Unii Europejskiej”. Nie wiemy jednak, czy MSZ dostało odpowiedź i czy na nią zareagowało...

Pytań bez odpowiedzi jest jednak znacznie więcej: czy polskie władze podjęły jakiekolwiek działania na poziomie międzynarodowym (od ONZ przez Unię Europejską po NATO) w celu wyjaśnienia sprawy masowej inwigilacji? Czy polskie służby współpracowały ze służbami amerykańskimi - przekazywały lub pozyskiwały od nich informacje? Wreszcie - czy polskie władze należycie zabezpieczyły swoją wewnętrzną korespondencję przed dostępem służb amerykańskich?

Wspólnie z Helsińską Fundacją Praw Człowieka i Amnesty International przygotowujemy długą listę pytań do wszystkich podmiotów, które powinny naszym zdaniem podjąć różne działania - Premiera, ministerstw, służb specjalnych i parlamentu. Jesteśmy przekonani, że Polska nie może pozostać bierna wobec naruszania praw Polaków.

Wojciech Klicki