Seminarium Panoptykon. Rozmowy o społeczeństwie nadzorowanym: Kiedy kontrola pracowników staje się inwigilacją?

KIEDY KONTROLA PRACOWNIKÓW STAJE SIĘ INWIGILACJĄ?

O ideologicznym, technologicznym, społecznym i prawnym wymiarze nadzoru pracodawców nad pracownikami rozmawiać będziemy z: Dominiką Dörre-Nowak (kancelaria Sobczyk i Współpracownicy, WPiA UJ), Mikołajem Lewickim (IS UW) i Maciejem Chudkiewiczem (Tygodnik Solidarność).

Seminarium odbędzie się 16 marca, we wtorek, o godz. 19.00 w Nowym Wspaniałym Świecie (Warszawa, Nowy Świat 63, I piętro). Na spotkanie zapraszają: Fundacja Panoptykon i Koło Naukowe Prawa Pracy przy WPiA UW.

WPROWADZENIE DO SEMINARIUM:

Kontrola pracodawców sprawowana nad pracownikami nie jest niczym nowym. Jednak w ostatnich latach rozwój wiedzy i technologii oraz jej upowszechnienie zdecydowały o tym, że stosowane narzędzia nadzoru coraz bardziej ingerują w prywatność pracowników. Prześwietlanie zaczyna się już na etapie rekrutacji, a później jest konsekwentnie realizowane na przestrzeni trwania stosunku pracy (bądź innej umowy). Testy psychologiczne, kontrola poczty elektronicznej i aktywności w sieci, rejestracja rozmów telefonicznych i czasu pracy (również z wykorzystaniem danych biometrycznych), monitoring wizyjny, lokalizatory GPS to tylko przykładowe narzędzia, z których coraz powszechniej zaczynają korzystać pracodawcy.

Z jednej strony, trzeba uznać prawo pracodawców do kontroli tego, jak pracownik wywiązuje się nałożonych obowiązków. Z drugiej jednak, podejmowane działania są niejednokrotnie nie tylko niezgodne z prawem, ale wręcz godzące w godność pracowników. Ważenie wartości jest w tym przypadku zadaniem bardzo trudnym, jednak postawienie jasnej granicy między dopuszczalną kontrolą a niedopuszczalną inwigilacją wydaje się niezbędne. Zresztą nie jest to tylko kwestia ochrony ludzkiej godności i prywatności, ale także odpowiedzi na pytanie o model pracy i produkcji, który wybieramy jako społeczeństwo, o ideologię, jaka temu towarzyszy.

W trakcie seminarium chcemy przedstawić najważniejsze problemy wynikające z praktyk nadzoru pracowników i spojrzeć na nie z różnych perspektyw; odpowiedzieć na pytanie, czy obecne prawo nie przystaje do zmieniającej się rzeczywistości, a jeżeli tak, to w jakim zakresie i kierunku należy je zmienić; zastanowić się na tym, jak zagwarantować realizację przysługującego pracownikom prawa do prywatności przy poszanowaniu interesów pracodawców; podyskutować o tym, gdzie kończy się kontrola za zaczyna inwigilacja; zastanowić się nad związkiem realizowanych na rynku metod nadzoru nad pracownikami z realizowanym modelem pracy/produkcji; i wreszcie porozmawiać o „ideologiach pracy”, o tym, jaki dyskurs pewne praktyki nadzoru legitymizuje i jakim celom one służą…

MATERIAŁY DO DYSKUSJI:

Vadim Makarenko, Tajne służby kapitalizmu, r. Polowanie na kiełbasianych skrytożerców, s. 199-214, Kraków 2008

Onet.pl/Tygodnik Solidarność: Jak szpiegują cię w pracy?

Gazeta Wyborcza: Dyrektor szpitala nadepnął lekarzom na odcisk

Gazeta Wyborcza: Raport z podglądania

VaGla.pl: Wykorzystanie danych biometrycznych do kontroli czasu pracy pracowników (I OSK 249/09)

Rzeczpospolita: Sfera prywatna ważnym dobrem osobistym