Czy opinia publiczna powinna wiedzieć, jak kontrolowani są pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych? Prezes ZUS odmówił nam udostępnienia tych informacji, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił naszą skargę.

W ostatnich latach nieraz spotykaliśmy się z przypadkami wykorzystywania kamer z funkcją nagrywania dźwięku. Miejsca, w których takie urządzenia są umieszczane, bywały dla nas zaskoczeniem. Wiedza, którą dysponujemy na ten temat, jest jednak niepełna.

7. urodziny Panoptykonu to okazja do pochwalenia się siedmioma liczbami, które trochę przybliżają, skalę naszej działalności w różnych sferach. To jednak nie jedyny powód, dla którego publikujemy te liczby.

W zeszłym roku wystąpiliśmy do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z wnioskiem o udostępnienie zasad ustalania profili pomocy dla osób bezrobotnych. Resort odmówił nam przekazania tych danych, uzasadniając, że nie stanowią one informacji publicznej.

Co łączy kamery nagrywające dźwięk w urzędach, oprogramowanie przeczesujące Internet pod kątem słów kluczowych, ortofotomapy wykorzystywane do weryfikacji zobowiązań podatkowych i odcinkowy pomiar prędkości? To wszystko narzędzia, za pomocą których instytucje publiczne zbierają informacje na nasz temat, przede wszystkim po to, by wykrywać nadużycia. Nowe technologie wykorzystywane w tym celu wymykają się jakiejkolwiek kontroli, co gorsza – często nie wiemy o ich stosowaniu. Postanowiliśmy – wykorzystując obywatelskie prawo do informacji – dowiedzieć się, „kto, co i dlaczego”. Szeroko zakrojone badania nie mogły obejść się bez oporu instytucji, które choć kontrolują, nie lubią być kontrolowane. Oto przegląd barier, jakie napotkaliśmy.