Na ostatniej prostej prowadzącej do wejścia w życie europejskiego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO) rząd robi woltę, która może wypaczyć sens całej reformy i wprowadzić Polskę w kolejny spór z Komisją Europejską. Pod naciskiem Ministerstwa Rozwoju prowadzące prace nad wdrożeniem RODO Ministerstwo Cyfryzacji zdecydowało się wprowadzić taryfę ulgową dla firm zatrudniających mniej niż 250 pracowników, które nie przetwarzają danych wrażliwych i nie przekazują danych osobowych podmiotom trzecim. Najbardziej kontrowersyjnym elementem zaproponowanego wyłączenia jest zwolnienie tych firm z obowiązku informacyjnego przy pobieraniu danych niezbędnych do realizacji umowy. To pomysł tak zły i tak bardzo bez sensu, że aż trudno w niego uwierzyć!

Od 11 stycznia strumień aktualności na Facebooku (podobno) działa na nowych zasadach: treści, które zostały wrzucone przez naszych znajomych albo wywołały ich komentarze mają większą widoczność niż treści generowane przez media i inne strony (także organizacji i ruchów społecznych). Przez media przetoczyła się gorąca dyskusja o konsekwencjach decyzji Marka Zuckerberga: kto na niej straci, a kto zyska? Czy użytkownicy Facebooka zobaczą więcej wiarygodnych treści czy wręcz przeciwnie? W tym natłoku spekulacji łatwo przeoczyć podstawowy problem: reguły, na których opiera się działanie algorytmu profilującego treści, nadal  pozostają nieznane.

Ministerstwo Cyfryzacji opublikowało nową wersję ustawy o ochronie danych osobowych, będącej wdrożeniem RODO. Prowadzone przez kilka miesięcy konsultacje publiczne nie poszły na marne: pod wpływem zgłoszonych uwag Ministerstwo poprawiło tryb powoływania prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (wykreślając przepis uzależniający wybór kandydata od decyzji prezesa Rady Ministrów) i przepisy proceduralne (m.in. obowiązek konsultowania branżowych kodeksów postępowań). Niestety, wygląda na to, że ceną za sprawne przyjęcie ustawy przez rząd i przejście do kolejnego etapu prac legislacyjnych będą szerokie wyłączenia dla małych i średnich przedsiębiorstw, na które nalegało Ministerstwo Rozwoju. To poważny wyłom w standardzie, jaki przewiduje RODO. I zarzewie kolejnego sporu z Komisją Europejską (uzupełnienie: 23 lutego wysłaliśmy do Ministerstwa Cyfryzacji nasze uwagi dotyczące najnowszej wersji projektu ustawy o ochronie danych osobowych. Znajdziecie je tutaj).

Internet, jaki znamy, jest zagrożony. Dlaczego? Komisja Europejska proponuje, by wszystkie teksty, obrazki czy multimedia, jakie udostępniamy w popularnych serwisach społecznościowych, były filtrowane przez algorytm. Te, które automat zidentyfikuje jako naruszające prawo autorskie, nie zostaną opublikowane. To mogą być memy, filmy z wakacji, ale także teksty, takie jak recenzje cytujące inne opracowania czy materiały.

16 lutego brukselski trybunał pierwszej instancji wydał ważny wyrok, który zwraca uwagę na poważne nadużycia przez Facebook regulacji dotyczących ochrony danych osobowych – zarówno jeśli chodzi o jego użytkowników, jak i osoby, które strony Facebooka nigdy nawet nie odwiedziły. Czy to pierwszy zwiastun rewolucji prywatności, która nadejdzie wraz z RODO?