Algorytmy Traumy. Jak Facebook karmi się twoim lękiem

Zapraszamy na odcinek specjalny, połączony z premierą badania Fundacji Panoptykon „Algorytmy Traumy 2” we współpracy z Piotrem Sapieżyńskim z Northeastern University.

Z social mediów w Polsce korzysta ponad 26 mln osób. To prawie 90% wszystkich użytkowników Internetu w kraju. Wszyscy oni zetknęli się z treściami, które wybrał dla nich algorytm platform.

Od mediów społecznościowych ciężko jest uciec. Politycy publikują na nich informacje szybciej niż na rządowych stronach. Rodzice dzieci w wieku szkolnym przesyłają sobie ważne informacje na facebookowych grupach. Dla wielu osób social media to także niezbędne narzędzie pracy.

Wśród nich jest Joanna, której newsfeed był analizowany przez Fundację Panoptykon. Joanna dostawała niepokojące treści „proponowane dla ciebie”, które ewidentnie wykorzystywały zdrowie psychiczne użytkowniczki.

„Wrócili z wymarzonych wakacji. Zmarli w odstępie 4 godzin”; „29-latkę bolały plecy. To był objaw nieoperacyjnego raka płuc”; „Płonęli żywcem przywiązani do szpitalnych łóżek. Koszmar w Częstochowie” – w czasie analizy naliczyliśmy ponad 1400 podobnych, makabrycznych tytułów, które dostawała badana. Dlaczego właśnie ona? Czy social media wiedziały o jej stanie zdrowia więcej niż Joanna mówiła wprost?

Facebook sam udostępnia narzędzie, które może receptę na uwolnienie się od niepokojących treści. Przy każdym poście użytkownik może odznaczyć opcję „ukryj ten post. Wyświetlaj mniej podobnych”.

Angażując doświadczonego badacza postanowiliśmy sprawdzić, czy narzędzia dostarczane przez samego Facebooka działają i mogą pomóc wydostać się z codziennej powodzi clickbaitów.

W tym odcinku Panoptykon 4.0 udział wzięli:

• Osoba badana: Joanna
• Psycholożka i psychoterapeutka: Joanna Flis
• Badacz algorytmów: Piotr Sapieżyński
• Prezeska Fundacji Panoptykon: Katarzyna Szymielewicz
• Scenariusz: Matylda Grodecka
• Redakcja i koordynacja: Maria Wróblewska
• Nadzór merytoryczny: Dorota Głowacka
• Konsultacja: Magdalena Birecka
• Oprawa muzyczna, montaż i postprodukcja: Jarek Gawlik
• Czytał: Michał Wolny

Zobacz także:

• Panoptykon: Martwisz się o zdrowie? Facebook nie pozwoli ci o tym zapomnieć (druga część badania)
• Panoptykon 4.0: Algorytmy traumy. Rozmowa z dr. Piotrem Sapieżyńskim
• Panoptykon: Algorytmy traumy. Sprawdziliśmy, czy możesz kontrolować reklamy na Facebooku (pierwsza część badania)

Jak sprawdzić „zainteresowania reklamowe” na Facebooku?

Wersja mobilna:

1. Kliknij w swój mały awatar (obok powiadomień)
2. Zjedź niżej i wybierz rozwijaną listę „ustawienia i prywatność”
3. Przejdź do „centrum prywatności”
4. Kliknij artykuł „Dysponujesz opcjami do zarządzania wyświetlaniem reklam, które widzisz na Facebooku”
5. Wybierz „Sprawdź preferencje reklamowe”
6. W okienku, które wyskoczy zaznacz pola Messenger i Facebook
7. Poprzedni punkt powinien otworzyć nową kartę z preferencjami reklamowymi
8. Kliknij w „Tematy reklam”
9. Gotowe!

Inna wersja, dla zaktualizowanych aplikacji:

1. Kliknij w swój mały awatar (obok powiadomień)
2. Zjedź niżej i wybierz rozwijaną listę „ustawienia i prywatność”
3. Przejdź do sekcji „Prywatność – skróty”
4. Zescrolluj do „Preferencje dotyczące reklam”
5. Kliknij „Sprawdź preferencje dotyczące reklam”
6. Otworzy się nowe okno w sekcji „Preferencje reklamowe”
7. Gotowe! Sprawdź swoje zainteresowania czy marki, które zostały wcześniej ukryte na newsfeedzie