Zamiast tworzenia pozorów nadzoru, potrzebna jest prawdziwa kontrola nad uchybieniami służb – twierdzi ekspert. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, przygotowując projekt ustawy o Komisji Kontroli Służb Specjalnych, poruszyło bardzo ważny dla praw obywatelskich problem nadzoru nad funkcjonowaniem służb. Jak ogromne możliwości służbom daje nowa technologia, pokazują informacje ujawniane przez Edwarda Snowdena. I choć nic nie wiadomo o działaniach inwigilacyjnych prowadzonych przez polskie służby na masową skalę, to dobry moment, by na nowo przemyśleć kontrolę nad ich funkcjonowaniem. Obecna sytuacja wymaga bowiem zmiany.

Czesi wygrali walkę o prywatność w komunikacji elektronicznej. Tamtejszy Trybunał Konstytucyjny uznał przepisy o retencji danych za niekonstytucyjne, tym samym zwalniając operatorów telekomunikacyjnych i dostawców Internetu z obowiązku przechowywania danych o komunikacji elektronicznej ich klientów. Polskie prawo w tym zakresie jest o wiele gorsze, ale wciąż obowiązuje. Obowiązek retencji danych wynika z przepisów Unii Europejskiej. Przyjęto go na fali strachu po zamachach w Madrycie i Londynie, wierząc, że wojna z terroryzmem wymaga dostarczenia służbom wywiadowczym wszelkich możliwych danych. Cztery lata po wejściu tych przepisów w życie krajobraz polityczny i poglądy na sensowność retencji danych są diametralnie inne...

Do walki z przestępczością retencja jest użyteczna, ale nie niezbędna. Zgodnie z Europejską Kartą Praw Podstawowych i Europejską Konwencją Praw Człowieka można ingerować w prywatność, ale tylko w sposób proporcjonalny, czyli niezbędny dla ochrony m.in. bezpieczeństwa i porządku publicznego. Zebrane przez Komisję Europejską i przez nas analizy wcale nie dowodzą, że bez retencji nie da się skutecznie zwalczać przestępczości. Np. w Niemczech, gdzie Trybunał Konstytucyjny uznał obowiązek retencji za sprzeczny z konstytucją już dwa lata temu, retencji nie ma, a wykrywalność przestępstw się nawet poprawia...

Spór o retencję danych w Unii Europejskiej wkroczył w kluczowy etap. W poniedziałek, 18 kwietnia Komisja Europejska opublikuje od dawna oczekiwany raport, w którym oceni funkcjonowanie kontrowersyjnej dyrektywy o retencji danych, przyjętej na fali walki z terroryzmem w 2006 r. Europejska koalicja organizacji broniących praw cyfrowych (EDRi) – w tym Fundacja Panoptykon – opublikowała już dziś swój „raport cień”, w którym wykazujemy, że dzięki retencji danych obywatele w zasadzie nic nie zyskali w sferze bezpieczeństwa, a wiele stracili w sferze prywatności.

Dane zgromadzone przez Komisję Europejską na potrzeby oceny dyrektywy – w tym uzyskane od polskiej policji – nie potwierdziły, że retencja jest niezbędna do skutecznej walki z przestępczością. Tymczasem w Polsce rząd zapowiada zmianę obowiązującego prawa dotyczącego retencji danych...

CBA posłuży się przed sądem dowodem z podsłuchu tylko wtedy, gdy wcześniej (lub wyjątkowych przypadkach następczo) uzyska na jego zdobycie zgodę sądu - wynika z orzeczenia Sądu Najwyższego (sygnatura akt KK 238/10). Uchwała SN wraz z uzasadnieniem jest już dostępna na stronie internetowej sądu.