zgromadzenia

Przy okazji lipcowych protestów w obronie niezawisłości sądów pojawiły się niepokojące doniesienia prasowe, zgodnie z którymi opozycja i uczestnicy manifestacji byli inwigilowani przez Policję i Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Gazeta Wyborcza informowała m.in. o tym, że Policja przekazywała ABW nagrania uczestników manifestacji, a ta za pomocą systemu rozpoznawania twarzy porównywała je ze zdjęciami zamieszczonymi w ewidencji dokumentów paszportowych. Postanowiliśmy zweryfikować te doniesienia. Oto wstępne wyniki naszego śledztwa.

W czwartek 21 kwietnia poznaliśmy wreszcie zapowiadany od miesięcy, a trzymany długo w tajemnicy, projekt ustawy antyterrorystycznej. Naszym zdaniem część proponowanych przepisów jest niezgodna z Konstytucją i Europejską konwencją praw człowieka. Nie dotyczą one tylko terrorystów i osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa – dotkną nas wszystkich, ograniczając nasze prawa i wolności. Dołącz do ludzi, którzy nie chcą milczeć, gdy stawką są ich prawa i wolności. Podpisz apel i przekaż go innym!

Manifestacje są węzłowym elementem demokracji, wentylem bezpieczeństwa, przez który uchodzi obywatelskie niezadowolenie. Możliwość zgłaszania demonstracji w ostatniej chwili (tzw. zgromadzenia spontaniczne), odwołania się od zakazującej manifestacji decyzji miasta czy wreszcie odpowiedzialność organizatora za działania uczestników marszu – to szczegółowe, ale niezwykle istotne dla debaty publicznej (której częścią są demonstracje) problemy prawne. Do tego zbioru od lat włączane są propozycje dotyczące możliwości anonimowego udziału w demonstracjach. Pod pozorem troski o bezpieczeństwo, uderzają w fundamentalny element wolności zgromadzeń: prawo do zasłonięcia twarzy. Tego wątku nie zabrakło również w projekcie przygotowanym przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji.

Za kilka dni przez Warszawę przejdzie Marsz Niepodległości. Od kilku lat Świętu Niepodległości towarzyszy ten sam, niestety przewidywalny, spektakl. Przy okazji marszu dochodzi do zniszczeń (czy w tym roku znów spłonie słynna tęcza?). Po kilku dniach, albo nawet godzinach, politycy mają już prostą diagnozę i rozwiązanie: „wszystko przez zamaskowanych bandytów, którzy psują narodowe święto – zakażmy zasłaniania twarzy podczas manifestacji”. Poza charakterystyczną dla populistycznych haseł chwytliwością i pozorną skutecznością – nic nie przemawia za przyjęciem takiego rozwiązania: od logiki po konstytucję. Dlatego już przed marszem apelujemy, by uważnie przyglądać się działaniu organizatorów i policji, bo to od ich skuteczności zależy bezpieczeństwo w stolicy.

Logika

Za postulatem zakazu zasłania twarzy kryje się założenie, że pozwoli on uniknąć zamieszek, ponieważ podporządkują mu się osoby agresywne. Czyli osoby, które palą tęczę, atakują squaty, niszczą mienie – i robią to zwykle poza trasą manifestacji, czyli obszarem obowiązywania zakazu. Zła wiadomość – osoby, które nie wahają się przed rzuceniem kamieniem, nie zawahają się przed założeniem kominiarki.