29 czerwca 2011 r. Rzecznik Praw Obywatelskich Irena Lipowicz wystąpiła do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją przepisów regulujących stosowanie środków technicznych, takich jak np. technologia GPS, w ramach kontroli operacyjnej prowadzonej przez policję i inne służby. Wniosek jest efektem interwencji u Rzecznika Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, która argumentowała, że istniejące przepisy nie stwarzają wystarczających gwarancji dla chronionej konstytucyjnie prywatności jednostek.
Rzecznik wskazuje we wniosku, że kwestionowane przepisy, które pozwalają prowadzić kontrolę operacyjną niejawnie za pomocą w zasadzie wszelkich środków technicznych, są nie dość precyzyjne i mogą prowadzić do nadużywania tych uprawnień przez służby. „Ustawodawca nie skonkretyzował, z jakich środków technicznych mogą korzystać służby w celu zdobycia informacji i dowodów. Ustawodawca nie sprecyzował też, o jakie informacje i dowody chodzi. (...) Ustawy nie określają więc w sposób wyczerpujący rodzaju danych dotyczących jednostki, które mogą być zbierane w tym trybie” - pisze Rzecznik. RPO zwróciła także uwagę na to, że działalność poszczególnych służb nie ma charakteru procesowego, co w istotny sposób ogranicza kontrolę sądową w tym zakresie.
Rzecznik wskazuje, że ustawodawca „nie dostrzegł potrzeby specyfikacji gromadzonych dowodów i informacji w zależności od tego, jakiej sfery życia one dotyczą. Poza ogólnym prawem do prywatności wynikającym z art. 47 Konstytucji, działania służb mogą wkraczać arbitralnie w takie związane z nią wartości konstytucyjne jak: nienaruszalność mieszkania (art. 50 Konstytucji), wolność poruszania się (art. 52 Konstytucji), tajemnicę komunikowania się (art. 49 Konstytucji), czy autonomię informacyjną (art. 51 Konstytucji).
Podsumowując RPO stwierdza we wniosku: „Z natury rzeczy kontrola operacyjna musi charakteryzować się tajnością, w szczególności wobec osób poddanych takiej kontroli. Jednakże właśnie owa niejawność nakłada na ustawodawcę obowiązek zachowania szczególnej precyzji i jednoznaczności przepisów określających granice ingerencji, ich form i postaci, jak również procedur, w jakich one są podejmowane".
Dodaj komentarz