Monitoring wymaga kompleksowej regulacji! Wystąpienie GIODO do MSWiA

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych Wojciech Wiewiórowski wystąpił do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, sygnalizując mu potrzebę przyjęcia kompleksowej regulacji, określającej zasady korzystania z monitoringu wizyjnego. Obecnie tylko niektóre sposoby wykorzystywania monitoringu poddane są – zresztą zazwyczaj niezbyt szczegółowej – regulacji. Natomiast cały szereg przypadków wykorzystania tego narzędzia odbywa się właściwie poza ramami prawnymi. Dotyczy to zarówno instytucji państwowych, jak i podmiotów prywatnych. Taki stan rzeczy, w połączeniu ze specyfiką monitoringu, sprawia, że „naruszane są podstawowe prawa osób, które zostały nim objęte”:

Monitoring wizyjny i audiowizualny stosowany jako środek wspomagający utrzymanie bezpieczeństwa i porządku w miejscach zarówno otwartych jak i zamkniętych publicznie, budzi coraz więcej kontrowersji. Powstają one nie tylko na gruncie wątpliwości co do samego faktu jego stosowania, ale coraz większych dysproporcji między celem, któremu na służyć i ograniczeniem prawa do prywatności, jakie wprowadza jego stosowanie. Należy zwrócić uwagę również, że dysproporcje te narastają wraz ze stosowaniem coraz to nowszych rozwiązań technologicznych.

GIODO podkreśla, że przy projektowaniu nowych regulacji należy „zachować równowagę pomiędzy zagwarantowaniem praw jednostki, a ogólnym interesem podmiotów, które stosować miałyby systemy monitoringu”. Jak tego dokonać? GIODO próbuje wskazać najważniejsze kierunki w dokumencie zatytułowanym „Wymagania w zakresie regulacji monitoringu”, który został załączony do pisma sygnalizującego.

Zgodnie z rekomendacjami GIODO, regulacje dotyczące monitoringu powinny określić m.in.:
1) zasady, warunki i okoliczności, w jakich monitoring może być stosowany;
2) miejsca, w których monitoring (nie) może być wykorzystywany;
3) wymogi techniczne i organizacyjne, jakie musi spełniać podmiot korzystający z tego narzędzia;
4) sposób oznaczenia przestrzeni objętej monitoringiem;
5) organy odpowiedzialne za kontrolę legalności monitoringu oraz wydawanie zgód i zezwoleń na jego zastosowanie;
6) prawa i obowiązki podmiotu prowadzącego monitoring;
7) prawa osób nim objętych;
8) zasady dotyczące wykorzystywania zebranych danych.

Podmiot wykorzystujący monitoring powinien poinformować osoby, które  mogą znaleźć się w kontrolowanym obszarze, że monitoring jest stosowany, jaki jest jego cel, jaki obejmuje teren oraz kto nim zarządza. Osobom, które znalazły się w jego zasięgu powinny przysługiwać takie same prawa, jak osobom, których dane osobowe są przetwarzane, a obowiązki podmiotów stosujących monitoring powinny być co do zasady analogiczne do obowiązków administratorów danych.

Podmiot, który zamierza wprowadzić monitoring, powinien wykazać zasadność jego stosowania, w tym proporcjonalność tego środka do celu, jakiemu ma służyć. Wprowadzenie monitoringu powinno być poprzedzone analizą w zakresie możliwości zastosowania innych, mniej ingerujących w prywatność, środków.

Zdaniem GIODO, niezbędne jest wskazanie tych przypadków i okoliczności, które powinny stanowić bezwzględne granice do stosowania monitoringu. Obszary objęte szczególną ochroną prywatności – takie jak biura, stołówki, kafejki, bary, poczekalnie, toalety, prysznice i szatnie nie powinny być monitorowane. W przypadku, gdy ktoś zamierza objąć monitoringiem tego typu miejsca, powinien wcześniej przeprowadzić ocenę jego wpływu na ochronę danych i prywatności oraz zgłosić projekt wprowadzenia takiego systemu do kontroli.

Ze względu na swój inwazyjny charakter, nagrywanie dźwięku nie powinno być co do zasady stosowane, a wykorzystywanie „inteligentnych narzędzi monitoringu” powinno być dopuszczalne jedynie po przeprowadzeniu oceny wpływu ich zastosowania na ochronę danych i prywatności oraz po przeprowadzeniu kontroli wstępnej.

Dla każdego systemu monitoringu powinien być określony okres przechowywania danych, po którym powinny być one usuwane. GIODO rekomenduje okres nie dłuższy niż 7 do 30 dni. W przypadkach szczególnie uzasadnionych (np. kiedy jest to niezbędne do wykonania kopii wymaganych dla celów dowodowych w postępowaniach prowadzonych przez sąd lub policję) może on zostać wydłużony.

Warto pochwalić GIODO za inicjatywę. Tylko co na to wszystko MSWiA?

Sygnalizacja GIODO
Wymagania w zakresie regulacji monitoringu