Artykuł 26.08.2016 3 min. czytania Tekst Image W tym roku w życie weszły dwie ustawy zwiększające kompetencje policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i innych służb w zakresie dostępu do danych każdego z nas – w lutym ustawa „inwigilacyjna”, a w lipcu ustawa „antyterrorystyczna”. Oba akty prawne ocenialiśmy bardzo krytycznie, próbując do ostatniej chwili wpłynąć na prawodawcę. Nie udało nam się doprowadzić do zablokowania przyjęcia nowych ustaw, sprawdzamy więc, jak funkcjonują one w praktyce. Dane internetowe i sprawozdania Tzw. ustawa inwigilacyjna wprowadziła ułatwienia dla policji i innych służb w dostępie do informacji na temat aktywności użytkowników Internetu. Wcześniej uzyskanie takich danych było możliwe, jednak bardziej skomplikowane, a firmy sprawowały nad tym pewnego rodzaju kontrolę, mogły np. nie udostępnić danych, jeśli żądający nie spełniali formalnych wymagań. Tymczasem od 7 lutego udostępnianie danych internetowych może odbywać się nie tylko bez ich zgody, ale nawet wiedzy – funkcjonariusze mogą zdalnie uzyskać dostęp do danych o aktywności użytkownika zgromadzonych przez firmy internetowe. Warunkiem jest zawarcie przez szefa służby (np. komendanta głównego policji) porozumienia z daną firmą internetową. I to pierwsza z rzeczy, o jaką zapytaliśmy: ile firm podpisało z policją porozumienia, które umożliwiają zdalne ściąganie danych o ich użytkownikach. Zgodnie z ustawą inwigilacyjną pobieranie danych internetowych, podobnie jak telekomunikacyjnych (np. billingów), poddane jest tylko fasadowej kontroli – raz na pół roku do sądu okręgowego ma trafić sprawozdanie dotyczące tego, ile razy i w jakich sprawach policja i inne służby pobierały rozmaite rodzaje danych na nasz temat. Zapytaliśmy zatem policję (komendę główną i wszystkie komendy wojewódzkie oraz komendę stołeczną), jak również pozostałe służby, czy wywiązały się z obowiązku sprawozdawczego, poprosiliśmy też o udostępnienie złożonych już sprawozdań. Antyterroryzm w praktyce Przyjęta w czerwcu tzw. ustawa antyterrorystyczna przyznaje szereg nowych uprawnień Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Jej szef może teraz samodzielnie – bez konieczności pytania nikogo o zgodę – zdecydować o założeniu podsłuchu, zainstalowaniu ukrytej kamery w domu czy czytaniu e-maili: wystarczy, że działania te dotyczą cudzoziemca. Funkcjonariusze Agencji otrzymali bardzo łatwy dostęp publicznych rejestrów. Do tego ABW może w drodze teletransmisji uzyskiwać dostęp do obrazu i nagrań z kamer umieszczonych w obiektach użyteczności publicznej (np. na stadionach czy dworcach) i we wszystkich innych miejscach publicznych. Żeby tego było mało, policja, Straż Graniczna i ABW mogą pobierać obraz linii papilarnych, utrwalać wizerunek twarzy, a nawet materiał biologiczny (DNA) cudzoziemców, m.in. w przypadku gdy istnieje wątpliwość co do ich tożsamości. Również w sprawie tych wszystkich uprawnień zwróciliśmy się do służb z wnioskami o udostępnienie informacji publicznej – statystyk wykorzystywania nowych kompetencji. Czy uda się uzyskać wnioskowane informacje? Pewności nie mamy. Być może potrzeba zachowania tajemnicy po raz kolejny przeważy nad wartością społecznej kontroli i obywatele nie będą wiedzieć, czy i jak wykorzystywane są w praktyce nowe uprawnienia służb. Anna Walkowiak, Wojciech Klicki Mimo że złe przepisy obowiązują, nie odpuszczamy – zamierzamy dalej walczyć o prawo szanujące wolność i prywatność. Chcesz nam w tym pomóc? Zostań darczyńcą Panoptykonu! Wojciech Klicki Autor Temat służby Poprzedni Następny Newsletter Otrzymuj informacje o działalności Fundacji Twoje dane przetwarza Fundacja Panoptykon w celu promowania działalności statutowej, analizy skuteczności podejmowanych działań i ewentualnej personalizacji komunikacji. Możesz zrezygnować z subskrypcji listy i zażądać usunięcia swojego adresu e-mail. Więcej informacji o tym, jak przetwarzamy twoje dane i jakie jeszcze prawa ci przysługują, w Polityce prywatności. Zapisz się Zapisz się Akceptuję Regulamin usługi Leave this field blank Zobacz także Artykuł Czy da się uchronić przed Pegasusem? Znamy sposób Najnowsze dziennikarskie śledztwo ujawnia, że program Pegasus wykorzys 19.07.2021 Tekst Artykuł Trzy lekcje po aferze z Pegasusem Dziennikarze, adwokaci i najważniejsi politycy, m.in. prezydent Francji Emmanuel Macron, byli inwigilowani za pomocą Pegasusa – wynika z lipcowych doniesień Guardiana. Pegasus to oprogramowanie służące do totalnej inwigilacji, do którego dostęp mają również polskie służby. Z tej afery płyną trzy… 09.08.2021 Tekst Artykuł Zapraszamy na wydarzenie „Mamy pomysł na Polskę!” Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych OFOP, Fundacja im. Stefana Batorego, Mamprawowiedziec.pl, Stowarzyszenie61 oraz Inicjatywa „Nasz Rzecznik” organizują wydarzenie „Mamy pomysł na Polskę!” (29.09.2023 r.). Wśród omawianych projektów znalazła się także propozycja Fundacji Panoptykon. 27.09.2023 Tekst