Orlen kupuje Polska Press… i dostęp do profili ponad 17 mln użytkowników

Artykuł
08.12.2020
6 min. czytania
Tekst
Image
Logo Orlenu

PKN Orlen poinformował, że przejmuje Polska Press – grupę wydawniczą, do której należy wiele regionalnych dzienników, tygodniki i portale internetowe. Te ostatnie mają 17,4 mln użytkowników, których dane Orlen chce wykorzystać do dalszej rozbudowy swoich narzędzi big data. Transakcja wywołała gorącą dyskusję ze względu na zależność Orlenu (jako spółki Skarbu Państwa) od rządu. Jednak bez względu na to, kto zbiera dane ponad 17 mln użytkowników stron Polski Press, mogą być one wykorzystywane do manipulacji politycznych: w coraz bardziej cyfrowym świecie dane (zwłaszcza te duże) to władza.

Dostęp do danych czytelników mediów internetowych tworzy ryzyko manipulacji – nie tylko na poziomie jednostki (przez pokazanie jej komunikatu dopasowanego do jej zainteresowań czy obaw), ale również na poziomie społecznym. Wiedza o prawdziwych (a nie deklarowanych) zachowaniach, zainteresowaniach i preferencjach dużych grup ludzi jest niewątpliwie wartościowa.

Śledzenie w sieci to codzienność. Portale kupione przez Orlen nie są na tym tle wyjątkiem. Przykładowo, Dziennik Zachodni serwuje 21 skryptów reklamowych i 49 ciasteczek stron trzecich – według narzędzia stworzonego przez The Markup jest mocno powyżej średniej na innych stronach internetowych. To wszystko elementy opartego na zewnętrznych skryptach i ciasteczkach systemu reklamy behawioralnej, który naszym zdaniem jest niezgodny z RODO.

Na portalu obecne są też śledzące skrypty Facebooka i Google’a. Dzięki nim odnalezienie konkretnego użytkownika czy użytkowniczki w mediach społecznościowych jest banalnie proste – wystarczy wgrać odpowiedni piksel do narzędzia dla reklamodawców (np. „custom audience” na Facebooku). Oczywiście Orlen lub Dziennik Zachodni nie będą miały dostępu do naszego facebookowego profilu. Będą jednak mogły pokazać konkretnej osobie dużo bardziej dopasowaną reklamę, ponieważ Facebook połączy te dane z dużą większą bazą informacji na nasz temat, które samodzielnie zebrał.

Tymczasem, nadal mało wiemy o tym, jak dobierane są sponsorowane treści (również te polityczne). Kryteria targetowania i mechanizmy działań platform internetowych są spowite tajemnicą. Na ten problem zwracamy uwagę w opublikowanym w kwietniu raporcie „Kto (naprawdę) Cię namierzył. Facebook w polskiej kampanii wyborczej”.

To ma szansę się zmienić. Już 15 grudnia Komisja Europejska zaprezentuje pakiet rozwiązań regulacyjnych pod nazwą Digital Services Act (kodeks usług cyfrowych), który zwiększy przejrzystość targetowania reklam. Regulacje poświęcone reklamie politycznej zostały też zapowiedziane w opublikowanym 3 grudnia komunikacie Komisji w sprawie europejskiego planu działania na rzecz demokracji. Póki regulacyjne ograniczenia nie wejdą w życie, nie możemy lekceważyć potencjału big data.

Dowiedz się więcej:

Panoptykon: Raport Śledzenie i profilowanie w sieci. Jak z klienta stajesz się towarem

Panoptykon: Raport Kto (naprawdę) Cię namierzył. Facebook w polskiej kampanii wyborczej

Od 11 lat bronimy wolności w coraz bardziej cyfrowym świecie. Wpłać darowiznę na konto Fundacji Panoptykon

Newsletter

Otrzymuj informacje o działalności Fundacji

Administratorem twoich danych jest Fundacja Panoptykon. Więcej informacji o tym, jak przetwarzamy dane osób subskrybujących newsletter, znajdziesz w naszej Polityce prywatności.