Najwyższa Izba Kontroli opublikowała plan pracy na 2016 r. Po raz kolejny okazało się, że dzielimy nie tylko sąsiedztwo, ale i zainteresowania. Choć z pewną dumą możemy powiedzieć, że pewne tematy podejmujmy szybciej – tak było np. gdy chodzi o dostęp policji i innych służb do danych telekomunikacyjnych czy wykorzystywanie monitoringu wizyjnego przez samorządy. W tym roku NIK również planuje przeprowadzenie kontroli w kilku interesujących nas tematach. Będą one dotyczyć m.in. funkcjonowania Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców i Systemu Rejestrów Państwowych, polityki migracyjnej państwa, realizacji i wdrażania Projektu Emp@tia oraz dokonywania ocen wpływu w ramach rządowego programu legislacyjnego. Najbardziej niecierpliwie czekamy jednak na wyniki kontroli wykorzystania monitoringu wizyjnego w szkołach i jego wpływu na bezpieczeństwo uczniów.

Rząd chce ujednolicić zasady prowadzenia wywiadów przez pracowników socjalnych. Obecnie w systemie funkcjonują dwa wywiady – krótszy i długi. Ten pierwszy jest wykorzystywany m.in. do weryfikacji oświadczeń o samotnym wychowywaniu dziecka. Władze chcą zrezygnować z prowadzenia krótkiego wywiadu i zastąpić go długim. Może to doprowadzić do gromadzenia przez administrację bardzo dużej ilości wrażliwych – i zupełnie niepotrzebnych – danych.

Fundacja Panoptykon skierowała do nowej Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Elżbiety Rafalskiej wystąpienie.

Przez ostatnie miesiące Fundacja Panoptykon prowadziła badania dotyczące profilowania pomocy w urzędach pracy.

Jędrzej Niklas: W trakcie procesu legislacyjnego poprzedni Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych przedstawiał szereg uwag dotyczących przepisów na temat profilowania, m.in. wskazywał na ich niezgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.

„Co łączy amerykańskie programy masowej inwigilacji i polski system profilowania pomocy dla osób bezrobotnych?

Ponad 40 lat temu grupa brytyjskich i chilijskich inżynierów zamierzała stworzyć scentralizowany system informatyczny, który miał umożliwić sterowanie chilijską gospodarką przez rząd. Projekt Cybersyn – bo taką nosił nazwę – przez krytyków był określany mianem „niebezpiecznego Wielkiego Brata”. Cybersyn był projektem na wskroś politycznym i służącym realizacji takich właśnie celów. Jego konstruktorzy starali się jednak pogodzić wymogi zarządzania znacjonalizowanymi przedsiębiorstwami z potrzebą zachowania swobód obywatelskich. O tej fascynującej historii, łączącej politykę z technologią, opowiada książka Eden Mediny „Cybernetic Revolutionaries: Technology and Politics in Allende’s Chile”.

Latem zeszłego roku zaapelowaliśmy do Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO), prof. Ireny Lipowicz, o zajęcie się sprawą profilowania bezrobotnych. Naszym zdaniem przepisy ustawy o promocji zatrudnienia mogą być sprzeczne z Konstytucją RP i powinny zostać zbadane przez Trybunał Konstytucyjny. Między RPO a Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej trwa obecnie wymiana korespondencji w tej sprawie.