Legislacja na zapas

Patrzymy władzy na ręce: niemal równo rok temu Straż Graniczna dostała nowe uprawnienie do montażu kamer przy drogach w pobliżu granic. Po roku spytaliśmy, jak to uprawnienie jest wykorzystywane. Odpowiedź okazała się tylko trochę zaskakująca: wcale.

Od ponad roku trwa festiwal wzmacniania kompetencji władzy państwowej. Kolejne niebezpieczne dla praw i wolności jednostek zmiany przepisów uzasadniane są potrzebą posiadania przez państwo i jego służby odpowiednich narzędzi do zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom, przede wszystkim w kontekście zagrożenia terrorystycznego. Jaskrawą ilustracją tego zjawiska było przyjęcie kontrowersyjnej ustawy „antyterrorystycznej”, która na wiele sposobów ingerowała w prawa obywatelskie. Ale wprowadzane są też drobne zmiany, które nie budzą tak silnych emocji. Jedna z nich weszła w życie w październiku ubiegłego roku dając Straży Granicznej możliwość instalowania w strefie nadgranicznej kamer monitoringu.

To rozwiązanie budzi nasze zastrzeżenia. Strefa nadgraniczna to nie tylko przejścia graniczne, ale całe miasta, m.in. Gdańsk, Szczecin czy Przemyśl, gdzie w myśl przepisów Straż Graniczna może montować kamery w dowolnym celu. Przepisy, mimo naszej krytyki, weszły jednak w życie, a my postanowiliśmy sprawdzić, jak działają.

30 października 2016 r., czyli rok po wejściu w życie nowych uprawnień Straży Granicznej, zapytaliśmy Komendanta Głównego m.in. o liczbę zainstalowanych kamer i statystyki z nimi związane. Okazało się, że liczba podobnych urządzeń wynosi… zero, a Straż Graniczna przez ponad rok nie skorzystała z nowego uprawnienia.

Nasuwa się pytanie, po co nadawano Straży Granicznej nowe kompetencje, skoro ta z nich nie korzysta? Polskie prawo wymaga uzasadnienia projektów ustaw. Czy w takim razie przy uchwalaniu tej zmiany powołano się na zmyśloną potrzebę? A może u źródeł nowych przepisów legło przekonanie, że lepiej uzbroić się na zapas, bo taka kompetencja może się kiedyś, w nieokreślonej przyszłości, przydać?

Weronika Adamska