Rzecznicy ochrony danych osobowych o dronach

Komisja Europejska wiąże wielkie nadzieje z rozpowszechnieniem cywilnego wykorzystania dronów: mają przysłużyć się zwiększeniu innowacyjności i konkurencyjności europejskiej gospodarki. Latające bezzałogowce rzeczywiście mogą pomóc rozwijać nowe usługi czy usprawnić funkcjonowanie pewnych branż, ale z ich wzrastającą popularnością wiążą się także poważne ryzyka dla prywatności. Na te właśnie problemy zwraca uwagę Grupa Robocza art. 29 w swojej opinii dotyczącej wykorzystywania dronów.

Członkowie Grupy Roboczej art. 29 – instytucji zrzeszającej krajowe organy ochrony danych osobowych z państw członkowskich Unii Europejskiej – są w pełni świadomi, że coraz powszechniejsze użycie dronów do celów cywilnych to tylko kwestia czasu. Ich celem nie jest powstrzymywanie tego zjawiska. Grupę motywuje dążenie do minimalizacji naruszeń prawa do prywatności i ochrony danych osobowych, które mogą być konsekwencją bezrefleksyjnego używania bezzałogowców. Co więcej – w opinii Grupy uregulowanie kwestii związanych z ochroną praw obywateli może przyczynić się do lepszego społecznego odbioru dronów.

Nie wszystkie drony stanowią przedmiot zainteresowania organów ochrony danych osobowych. Grupa skupia się na tych wyposażonych w urządzenia, które pozwalają na zbieranie danych osobowych: kamery, mikrofony czy różnego rodzaju czujniki. Wskazuje przy tym, że drony, choć mogą być porównywane do tradycyjnych form monitoringu, to mają o wiele większy potencjał ingerowania w prywatność – unosząc się w powietrzu, mogą widzieć z zupełnie innej perspektywy niż stacjonarne kamery i omijać przeszkody, np. mury.

Przyjęty pod koniec czerwca dokument wskazuje, jakie zasady dotyczące przetwarzania danych osobowych mogą mieć zastosowanie do informacji (nagrań obrazów i dźwięków, a także danych o lokalizacji odnoszących się do zidentyfikowanych osób lub pozwalających na ich identyfikację) zbieranych przez drony, i zawiera wytyczne odnośnie do tego, w jaki sposób operatorzy dronów mogą się do tych wymogów dostosować. Ze względu na ograniczenia wynikające z treści tzw. dyrektywy o ochronie danych osobowych rekomendacje zawarte w opinii skierowane są przede wszystkim do operatorów wykorzystujących drony do celów innych niż prywatne (domowe) i podmiotów odpowiedzialnych za uregulowanie zasad wykorzystywania bezzałogowców. W świetle regulacji lotniczych loty rekreacyjne i sportowe służą celom prywatnym. Jeśli jednak operator drona zdecyduje się na udostępnienie nagrania, np. w Internecie, wyjątek od przepisów o ochronie danych osobowych przestaje obowiązywać i obejmują go prawne ograniczenia.

Dokument zawiera katalog porad i rekomendacji dla operatorów dronów, osób odpowiedzialnych za regulację cywilnego ruchu lotniczego i producentów dronów, które przyczynić się mają do lepszej ochrony danych osobowych przy wykorzystywaniu bezzałogówców. Kluczem do sukcesu na tym polu jest przede wszystkim większa świadomość zainteresowanych podmiotów w zakresie ryzyk związanych z dronami i sposobów ich ograniczania, jak również współpraca organów odpowiedzialnych za techniczne regulacje lotnicze i ochronę danych osobowych. Pierwszym krokiem w tym kierunku powinno być włączenie tych drugich w prace nad nowymi regulacjami dotyczącymi zasad wykonywania lotów dronami i wymaganych kwalifikacji ich operatorów. Nieuwzględnienie uwag GIODO w konsultacjach projektu rozporządzenia dotyczącego tej tematyki pokazuje jednak, że taka współpraca może być trudna i że trochę potrwa, nim proprywatnościowa perspektywa znajdzie się w lotniczych regulacjach.

Anna Walkowiak

Opinia Grupy Roboczej art. 29 w sprawie wykorzystywania dronów (ang.) [PDF]