Jak reaguje władza, gdy to, co postrzega jako zagrożenie, wymyka się jej spod kontroli? Sięga po nowe zakazy i represje. Ta logika sprawdza się pod każdą szerokością geograficzną, mimo że przyzwyczailiśmy się do kojarzenia jej z reżimami autorytarnymi.

Zamachy terrorystyczne w Paryżu wznowiły debatę o wprowadzeniu europejskiego systemu przetwarzania dane pasażerów linii lotniczych, czyli PNR (Passenger Name Records). Pomysł wzbudza wiele kontrowersji i pytań, m.in. o zgodność z Kartą Praw Podstawowych. W zeszłym tygodniu politycy przedstawili pomysły nowych rozwiązań, które mają gwarantować, że funkcjonowanie systemu PNR będzie w mniejszym stopniu ingerować w prawa obywatelskie. Tylko czy poprawki mogą uratować system, który u swych założeń wydaje się sprzeczny z prawami człowieka?

Polacy nie chcą poświęcać prywatności dla bezpieczeństwa. Taki budujący wniosek można wysnuć z badania Polskiego Towarzystwa Badaczy Rynku i Opinii zrealizowanego przez Millward Brown SMG/KRC.

Na pytanie: „Czy zgadzasz się, by polski rząd miał pełny dostęp do informacji o twojej aktywności w sieci, żeby lepiej dbać o bezpieczeństwo polskiej cyberprzestrzeni?”, twierdząco odpowiedziało tylko 13 proc. obywateli. Polacy nie chcą poświęcać swojej prywatności również dla wygody – na wszczepienie chipu, który pozwoliłby płacić zbliżeniowo zgodziłoby się tylko 11 proc. respondentów.

Na początku stycznia studenci i studentki Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego zorganizowali protest przeciwko instalacji monitoringu wizyjnego w swoim budynku. Akcja okazała się skuteczna – dziekan wydziału wycofał się ze swojej decyzji. Karolina Szczepaniak spotkała się z organizatorkami protestu, Martą Jeżykowską i Justyną Kościńską, by porozmawiać o tym, dlaczego kamery wywołują bunt tylko wśród studentów socjologii.

Przejmując ster władzy, Ewa Kopacz ogłosiła, że jednym z priorytetów rządu będzie dbanie o bezpieczeństwo dzieci. Cel to oczywiście szczytny, gorzej z zaproponowanym rozwiązaniem: państwo ma znów odkręcić kurek z pieniędzmi na rozwój monitoringu w szkołach.

Badacze firmy produkującej oprogramowanie antywirusowe Kaspersky po raz kolejny ujawnili wyniki swoich działań w obszarze bezpieczeństwa sieci. Tym razem udało im się namierzyć działającą od co najmniej 15 lat grupę hakerów odpowiedzialnych m.in. za złośliwe oprogramowanie Stuxnet i Flame. Ślady działań The Equation Group, jak nazwali ją badacze, wykryto na komputerach w 30 krajach (m.in. w Iranie, Rosji, Pakistanie, Afganistanie, Chinach, Mali, Syrii, Jemenie i Algierii) i na sprzęcie należącym do rządów, wojska, firm telekomunikacyjnych, banków, firm energetycznych, elektrowni jądrowych oraz mediów. Wykorzystywane przez atakujących luki w bezpieczeństwie pozwalały instalować złośliwe (inwigilujące i przejmujące kontrolę nad sprzętem) oprogramowanie na dyskach kilku największych producentów.

W sądach administracyjnych trwa batalia organizacji pozarządowych – Fundacji Panoptykon oraz Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka – o informacje dotyczące wykorzystywanych przez służby specjalne programów i narzędzi masowej inwigilacji. Niestety, podobnie jak my przeciwko Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, tak i Fundacja Helsińska nie odniosła sukcesu w swoim sporze z Centralnym Biurem Antykorupcyjnym.

Od kilku lat, z inicjatywy Komisji Europejskiej, w pierwszej połowie lutego obchodzony jest Dzień Bezpiecznego Internetu. W tym roku wypadł on dziś – 10 lutego – i upływa pod hasłem „Razem tworzymy lepszy Internet”. Motto zwraca więc szczególną uwagę, że każdy z nas może i powinien dbać, by Internet był środowiskiem bezpiecznym dla wszystkich użytkowników. Dzień jest najważniejszym projektem unijnego programu „Safer Internet”.

Konsultacje publiczne są kluczowym elementem włączania obywateli w proces podejmowania decyzji. Są też jednym z częściej wykorzystywanych przez Panoptykon narzędzi – przez 5 lat działalności opracowaliśmy i przekazaliśmy organom tworzącym prawo ponad 160 opinii prawnych, stanowisk i wystąpień. Dlatego oburza nas, kiedy władza podchodzi do prowadzonych konsultacji jak do obowiązku, który trzeba jedynie „odhaczyć”.