Pamiętacie nasze spory ze Służbą Kontrwywiadu Wojskowego o dostęp do informacji publicznej? Nie? Ciągną się tak długo, że nie jest to zaskakujące. Ponieważ SKW po raz kolejny przesłała nam groteskową odpowiedź na zadane pytania, ponownie złożyliśmy skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Niezależna, zewnętrzna kontrola nad pozyskiwaniem informacji o obywatelach i informowanie ich o tym, że byli inwigilowani – to kluczowe postulaty, o których mówili dziś przedstawiciele koalicji organizacji pozarządowych na spotkaniu w Kancelarii Prezydenta RP.

W najbliższych dniach odbędzie się kilkadziesiąt demonstracji przeciwko przyjętej kilka dni temu przez Sejm tzw. ustawie inwigilacyjnej. Ta nowelizacja ułatwia służbom wgląd do informacji o naszej aktywności w Internecie i utrzymuje zbyt swobodny dostęp do billingów.

Uporządkowanie zasad i stworzenie mechanizmów kontroli nad dostępem do danych internetowych – tak, ułatwiony dostęp do tych danych – nie.

W Sejmie trwają prace nad projektem zmian w ustawie o policji. Wczoraj posłowie pracujący w specjalnej podkomisji wysłuchali odczytanego przez przedstawiciela Fundacji Panoptykon apelu 10 organizacji pozarządowych o dokonanie zmian w projekcie. Naszym zdaniem narusza on bowiem konstytucyjne prawo do prywatności. Ustawie zarzucamy przede wszystkim brak realnej i silnej kontroli nad sięganiem po dane telekomunikacyjne (np. billingi) i dane internetowe. Drugim problemem jest znaczne ułatwienie służbom sięgania po informacje o naszej aktywności w sieci (dane internetowe).

Od lat zabiegamy o to, by działania służb były poddane niezależnej kontroli. Dzięki ujawnieniu danych dotyczących „skali billingowania” pomogliśmy zainicjować debatę publiczną na ten temat. Zabraliśmy merytoryczny głos w postępowaniu w Trybunale Konstytucyjnym. Potem krytycznie oceniliśmy nieudaną próbę wdrożenia wyroku Trybunału przez poprzedni rząd, a kilka tygodni temu – jeszcze gorszy projekt zgłoszony przez posłów PiS-u. Teraz wraz z grupą 9 organizacji pozarządowych apelujemy do pracujących nad tym projektem posłów Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rezygnację z rozwiązań zagrażających prawom obywateli i zapewnienie realnej kontroli nad działaniami służb.

Obowiązujące przepisy nie gwarantują kontroli nad sięganiem przez służby po dane telekomunikacyjne, np. billingi – tak w 2014 r. orzekł Trybunał Konstytucyjny i nakazał ich poprawienie w ciągu 18 miesięcy. Jednak projekt nowej ustawy o policji, który 23 grudnia został opublikowany na stronie internetowej Sejmu jako propozycja wykonania tego wyroku, nie poprawi obecnej sytuacji. Fikcyjna kontrola nad działaniami służb, wykorzystywanie billingów we wszystkich sprawach, a nawet w celach analitycznych, brak ochrony tajemnicy adwokackiej to najpoważniejsze braki projektu.

Brak niezależnej kontroli nad służbami i zbyt łatwy dostęp służb do danych telekomunikacyjnych obywateli także w błahych sprawach – to główne grzechy projektu zmiany ustawy o policji, który