Dane medyczne – nowe propozycje legislacyjne

Minister administracji i cyfryzacji Michał Boni na prezentacji 20 stycznia 2012 r. przedstawił założenia projektu nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Z kolei Ministerstwo Zdrowia ogłosiło projekty rozporządzeń do ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia.

Celem projektu, za który odpowiedzialne jest MAiC, ma być udostępnienie podmiotom świadczącym usługi zdrowotne rejestru osób posiadających ubezpieczenie zdrowotne. Obecnie Narodowy Fundusz Zdrowia prowadzi w oparciu o dane przekazywane z ZUS-u i KRUS-u Centralny Wykaz Ubezpieczonych. Na podstawie danych zawartych w CWU odbywa się weryfikacja statusu ubezpieczonego na poziomie oddziałów funduszu. Ani placówki, ani indywidualni lekarze, nie mają dostępu do rejestru, jednakże ciąży na nich obowiązek sprawdzania dowodu ubezpieczenia pacjenta (najczęściej jest to RMUA). Zgodnie z pomysłem MAiC-u dane CWU będą dostępne online dla każdego podmiotu udzielającego świadczeń medycznych.

Niestety rozwiązanie to niesie ze sobą szereg problemów. Informacje zawarte w samym rejestrze są obarczone błędami. Wynikają one m.in. z braku zgłoszeń dzieci osób ubezpieczonych, ze zgłoszeń z błędami dotyczącymi okresu ubezpieczenia, z braku dokonania wyrejestrowań itp. Oparcie się o CWU nie stanowi więc obecnie doskonałej formy weryfikacji. Zupełnie inną kwestią jest skala problemu udzielania świadczeń osobom pozbawionych ubezpieczenia zdrowotnego. Minister Zdrowia stwierdził 2 stycznia w programie „Kropka nad i”, że osób nieubezpieczonych jest w Polsce obecnie zaledwie około 0,5 do 0,7 proc. Skoro jest to problem tak marginalny, warto zastanowić się nad sensownością utrzymywania obowiązku weryfikacji statusu ubezpieczonego. Zwłaszcza, że wdrożenie nowych rozwiązań może wpłynąć na zaufanie pacjentów do placówek ochrony zdrowia i uruchomić kolejny kanał przepływu danych o obywatelach.

Natomiast Ministerstwo Zdrowia na swojej stronie internetowej ogłosiło projekty rozporządzeń do ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowie z 2011 r. Wśród przedstawionych przez ministerstwo propozycji jest wzór wniosku o przekazanie raportu z udostępnienia danych przetwarzanych w Systemie Informacji Medycznej oraz sposobu identyfikacji pacjentów i personelu medycznego. Ten drugi pomysł zakłada, że numerem identyfikacyjnym w całym systemie będzie numer PESEL. Propozycja może wydawać się kontrowersyjna. Zważywszy na to, że dane medyczne mają charakter wrażliwy, warto zastanowić się nad wprowadzeniem osobnego numeru identyfikacyjnego dla każdego tworzonego rejestru w ramach SIM. Takie rozwiązanie mogłoby stanowić lepszą gwarancję ochrony prywatności pacjentów.

Wcześniej Fundacja Panoptykon składała wiele zastrzeżeń wobec samej ustawy. Wielokrotnie (m.in. w raporcie „Nadzór 2011. Próba podsumowania”) krytycznie odnosiliśmy się do kształtu regulacji prawnych w zakresie informatyzacji ochrony zdrowia. W naszej ocenie przyjęte w ubiegłym roku przepisy nie zabezpieczają dostatecznie prywatności oraz innych praw pacjentów.

Opracowanie: Jędrzej Niklas