Uwagi do założeń nowych przepisów prawnych: powtórne wykorzystanie informacji publicznej i odpowiedzialność pośredników za treść w Internecie

Odpowiadając na zaproszenie Ministra Boniego, przekazaliśmy ekspertom rządowym uwagi do dwóch - dyskutowanych obecnie w ramach spotkań roboczych z rządem - projektów (linkujemy ostateczne wersje, jakie zostały nam przekazane do konsultacji, po zmianach wprowadzonych przez Komitet Stały Rady Ministrów):

• założeń do ustawy o dostępie do informacji publicznej
• założeń do ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną

W uwagach na temat reżimu ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego (który ma zostać uregulowany w ustawie o dostępie do informacji publicznej) piszemy m.in:

Informacje zawarte w dokumentach organów sektora publicznego są przydatne nie tylko im samym, lecz również całemu społeczeństwu – obywatelom, przedsiębiorcom, organizacjom pozarządowym. Organy sektora publicznego pełnią względem społeczeństwa rolę służebną, a ich działanie jest opłacane przez społeczeństwo w podatkach. Fundacja Panoptykon stoi wobec tego na stanowisku, że wszyscy powinni móc wykorzystywać informacje sektora publicznego bez ograniczeń.

Podział na udostępnianie i ponowne wykorzystanie informacji jest sztuczny. Podmioty chcące uzyskać dostęp do określonej informacji nie po to, aby tę informację wykorzystać, należą najprawdopodobniej do pomijalnych wyjątków. Nawet jeżeli takie podmioty istnieją, to znaczenie ich działalności dla społeczeństwa informacyjnego będzie znikome. Społeczną i gospodarczą doniosłość ma przede wszystkim wykorzystywanie informacji, a nie sam dostęp do nich. W związku z tym, nie należy mówić oddzielnie o „prawie do dostępu do informacji” i „prawie do ponownego wykorzystania informacji”, ale o całościowym „prawie do informacji”.

Pełna treść naszych uwag do projektu założeń do ustawy o dostępie do informacji publicznej

W uwagach do reżimu odpowiedzialności pośredników za treść w Internecie (który ma zostać uregulowany w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną), piszemy m.in.:

Projekt założeń przewiduje, że „po otrzymaniu sprzeciwu usługodawca może podjąć decyzję o odblokowaniu kwestionowanych informacji”. W tym przypadku jednak przyjmuje on na siebie odpowiedzialność za ich zamieszczenie. Przyjęcie takiej konstrukcji oznaczać będzie duże zagrożenie dla realizacji wolności słowa oraz prawa do informacji, które w realiach społeczeństwa informacyjnego realizują się w dużej mierze właśnie za pośrednictwem Internetu. „Naturalną” reakcją pośredników w tej sytuacji będzie zapewne unikanie odblokowywania treści, zwalniające ich od odpowiedzialności. (...) Rozwiązaniem w tej sytuacji powinno być wprowadzenie możliwości powołania się przez pośrednika na wyłączenie odpowiedzialności w przypadku otrzymania wiarygodnego sprzeciwu od usługobiorcy, na podstawie którego pośrednik podjął decyzję o odblokowaniu spornej treści. (...)

Projekt założeń przewiduje, że uprawniony po otrzymaniu sprzeciwu usługobiorcy ma obowiązek w terminie 7 dni powiadomić usługodawcę (pośrednika) o podjętych działaniach, mających na celu ochronę swoich praw lub o ich braku. W razie przekazania takiego powiadomienia, pośrednik nie może przywrócić treści na stronę internetową do czasu „rozstrzygnięcia sporu”. (...) Istnieje obawa, że przyjęcie proponowanego w założeniach rozwiązania doprowadzi do arbitralnych rozwiązań (bez możliwości zweryfikowania ich słuszności w konkretnych sprawach) oraz systemowych nadużyć procedury prawnej ze względu na możliwość przeciągania procesów sądowych i stosunkowo niskie koszty postępowania. Warto również zwrócić uwagę, że wprowadzenie takich reguł może faworyzować silne ekonomiczne podmioty i osoby, które mają środki prowadzenie odpowiednich postępowań.

Pełna treść naszych uwag do projektu założeń do ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną

Więcej o spotkaniach roboczych z rządem