Darowizny reglamentowane

Po raz kolejny w ostatnich tygodniach polskie organizacje społeczne zwierają szeregi we wspólnej sprawie. Po apelach o dołączenie do Partnerstwa na rzecz Otwartych Rządów i nieograniczanie wolności zgromadzeń, nadszedł czas na intensywne działania przeciwko wprowadzeniu ustawowej kontroli nad indywidualnymi darowiznami na konto organizacji społecznych. Fundacja Panoptykon przyłącza się do tego głosu, podpisując apel do posłów o odrzucenie przygotowanej przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAiC) propozycji, w myśl której publiczne wezwanie do przekazywania wpłat na konto bankowe organizacji miałoby podlegać rygorom zbiórki publicznej.

Obecne przepisy wymagają uzyskania zgody odpowiedniego organu administracji na zbieranie darowizn. Środowisko organizacji społecznych nie od dziś apeluje o ograniczenie tej regulacji jedynie do przypadków zbierania anonimowych ofiar w gotówce lub w naturze w otwartej przestrzeni publicznej (kwesta uliczna, zbiórka domokrążna). Stoimy na stanowisku, że o publicznym charakterze zbiórki decydować powinien fakt publicznego zbierania ofiar, a nie publiczny apel o wsparcie wygłoszony w mediach tradycyjnych bądź elektronicznych.

Przygotowane przez MAiC zmiany sprawią, że wszelkie formy pozyskiwania darowizn z wykorzystaniem nowych technologii (wpłat on-line czy za pośrednictwem audiotele lub SMS-ów) wymagać będą administracyjnego zezwolenia na prowadzenie zbiórki publicznej i rozliczania się z jej efektów przed organami administracji. Projekt MAiC został przedstawiony bez jakichkolwiek konsultacji, a jednocześnie stoi w jawnej sprzeczności z postulatami organizacji pozarządowych, które na zaproszenie Zespołu do współpracy z organizacjami przy Kancelarii Prezydenta RP pracują obecnie nad założeniami nowej ustawy o zbiórkach publicznych. Przedstawione propozycje są tym bardziej zaskakujące, że w pracach Zespołu udział biorą zarówno przedstawiciele departamentu koncesji dawnego MSWiA, jak i przedstawiciele MAiC.

Obowiązująca ustawa o zbiórkach publicznych powstała w 1933 r. i dotyczy „ofiar w gotówce i naturze”. Ma służyć temu, by pieniądze pozyskiwane przez organizacje były wykorzystane na ten cel, na który zostały ofiarowane. Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie sposobów przeprowadzania zbiórek publicznych oraz zakresu kontroli nad tymi zbiórkami z 2003 r. poszerza przepisy ustawy o zbiórkach publicznych o wpłaty na konto, argumentując, że „przelewy to taka współczesna gotówka”. Ta interpretacja ówczesnego MSWiA sprawiła, że wiele organizacji unika czynnego pozyskiwania darowizn, gdyż robiąc to bez zezwolenia naraża się na przepadek uzyskanych pieniędzy, a dodatkowo na grzywnę. Światełko w tunelu pojawiło się dzięki niedawnemu orzeczeniu krakowskiego sądu w sprawie portalu Histmag.org, w którym sąd uznał, że apel o wpłaty na konto nie łamie prawa. To ważny precedens, choć w polskim systemie prawnym nie wystarczy.

Anna Obem

Apel do posłów [PDF]

Polecamy:

Organizacje apelują o odrzucenie poprawki MAiC