Artykuł 24.07.2012 3 min. czytania Tekst Ministerstwo Spraw Wewnętrznych przygotowało projekt założeń projektu ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego obliguje do ujednolicenia i uporządkowania zasad korzystania z przymusu, okazuje się jednak, że jest to też okazja do poszerzenia uprawnień, które przysługują aż 23 podmiotom! Przedstawiliśmy MSW naszą opinię w tej sprawie. Konieczność uporządkowania materii stosowania przymusu wynika przede wszystkim z wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. K 10/11), który uznał za niezgodny z Konstytucją obecny stan, w którym część uprawnień dotyczących stosowania przymusu regulowana jest na poziomie rozporządzenia, a nie ustawy. W naszej opinii pozytywnie oceniliśmy propozycję uporządkowania i zebrania w jednej ustawie całej, bardzo złożonej problematyki stosowania przymusu i broni palnej. Projekt dobrze realizuje ten cel – wymienia wszystkie rodzaje przymusu, sytuacje uprawniającego do jego użycia, a także precyzuje uprawnienia każdego z uprawnionych podmiotów. Przy okazji zwróciliśmy uwagę na inne uprawnienia służb, które również wymagają uporządkowania. W poprzedniej kadencji Sejmu powstał projekt ustawy o czynnościach operacyjno-rozpoznawczych, która miała całościowo regulować zasady stosowania kontroli operacyjnej. Obecnie problematyka ta rozrzucona jest w wielu aktach prawnych różnej rangi. Dlatego należy wrócić do prac nad usystematyzowaniem uprawnień służb dotyczących kontroli operacyjnej. W przypadku przymusu bezpośredniego i broni palnej zdecydowano się rozpocząć prace nad taką regulacją, szkoda tylko, że przy okazji nie rozważono możliwości ograniczenia katalogu podmiotów uprawnionych do stosowania siły. Obecnie przymusem posługiwać mogą się nie tylko policja czy służby specjalne – ich uprawnienia do stosowania przymusu bezpośredniego, co do zasady, nie budzą wątpliwości i są naturalną konsekwencją ich zadań. Okazuje się jednak, że przymusu bezpośredniego może używać również m.in. Państwowa Straż Rybacka, straże parkowe, Straż Leśna i Państwowa Straż Łowiecka! Obok niekwestionowanego przez nas ujednolicania zasad stosowania przymusu bezpośredniego projekt poszerza katalog środków przymusu bezpośredniego, a także upraszcza procedury stosowania już istniejących środków. Nowe środki przymusu bezpośredniego Projekt zakłada wprowadzenie „środków przeznaczonych do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód, w tym materiałów wybuchowych” oraz „środków pirotechnicznych o właściwościach ogłuszających lub olśniewających”. Zwłaszcza przy analizie dopuszczalności stosowania tych ostatnich zabrakło szczegółowego uzasadnienia wykazującego adekwatność ich stosowania. Takie uzasadnienie jest konieczne ze względu na fakt, że użycie środków pirotechnicznych o właściwościach ogłuszających lub olśniewających niesie za sobą ryzyko spowodowania nieodwracalnych skutków dla zdrowia osób zatrzymywanych. Uproszczenie stosowania przymusu i broni palnej Projekt zakłada rezygnację z procedury strzału ostrzegawczego, a także poszerza katalog sytuacji, w których dopuszczalne jest użycie broni palnej bez realizacji obowiązkowej procedury poprzedzającej jej użycie – okrzyku wzywającego do podporządkowania się poleceniom oraz podania nazwy formacji. Naszym zdanie w uzasadnieniu projektu brakuje szczegółowej analizy tych zmian pod kątem konieczności w demokratycznym państwie. Za utrzymaniem strzału ostrzegawczego i rozbudowanej procedury przed oddaniem strzału przemawiają przecież istotne korzyści – strzał ostrzegawczy, a także poprzedzenie użycia broni palnej wezwaniem do podporządkowania się, nierzadko mogą okazać się wystarczające np. do zatrzymania osoby. W naszej opinii zwróciliśmy także uwagę na szczegółowe, naszym zdaniem nadmierne, uprawnienia konkretnych służb. Wskazaliśmy, jak ważne jest zapewnienie możliwości dochodzenia praw przed ofiarę potencjalnego nadużycia siły przez pododdziały zwarte (antyterroryści). Stosowanie przymusu bezpośredniego i broni palnej jest najbardziej ingerującym w nietykalność cielesną uprawnieniem władzy publicznej. Dlatego tak ważne jest, by nowa ustawa dobrze określała, kiedy jest to możliwe. Fakt, jak złożona jest to problematyka, potwierdza chociażby sama objętość projektu założeń, który liczy sobie ponad 200 stron. Wojciech Klicki Projekt założeń projektu ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej Opinia Fundacji PANOPTYKON Wojciech Klicki Autor Linki i dokumenty przymus_bezposredni_opinia.pdf238.7 KBpdf projekt_-_konsultacje-3.pdf1.3 MBpdf wyrok_tk_sygn._k_10_11_0.doc174 KBmsword Temat służby prawo bezpieczeństwo Poprzedni Następny Newsletter Otrzymuj informacje o działalności Fundacji Twoje dane przetwarza Fundacja Panoptykon w celu promowania działalności statutowej, analizy skuteczności podejmowanych działań i ewentualnej personalizacji komunikacji. Możesz zrezygnować z subskrypcji listy i zażądać usunięcia swojego adresu e-mail. Więcej informacji o tym, jak przetwarzamy twoje dane i jakie jeszcze prawa ci przysługują, w Polityce prywatności. Zapisz się Zapisz się Akceptuję Regulamin usługi Leave this field blank Zobacz także Artykuł Mamy to! Rząd nie zwiększy zakresu retencji danych Rząd zadeklarował wycofanie pomysłu rozszerzenia obowiązku gromadzenia danych o użytkownikach i użytkowniczkach na dostawców poczty elektronicznej i komunikatorów internetowych. Nie będzie też przepisu, który mógł oznaczać konieczność zaszywania backdoorów do szyfrowanych usług. Za miesiąc ma się… 06.02.2023 Tekst Artykuł ETPC: rejestracja kart prepaid warunkowo dopuszczalna W zeszłym tygodniu Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu rozstrzygnął sprawę Patricka Breyera przeciwko Niemcom. Aktywista poskarżył się, że obowiązek rejestracji kart prepaid narusza jego prywatność. Jednak zdaniem Trybunału takie naruszenie jest dopuszczalne, jeśli nad służbami… 07.02.2020 Tekst Artykuł Dzień Kobiet – w Panoptykonie dzień jak co dzień Przymus badań ginekologicznych, rejestr ciąż, dyskryminujące algorytmy uczenia maszynowego, targetowanie reklam politycznych na kobiety w ciąży, aktywistki zatrzymywane przez służby, życie intymne kobiet pod obserwacją firm z branży reklamowej – działania związane z nadzorem nad kobietami to w… 08.03.2023 Tekst
