Posłowie kierują SIO do Trybunału

Artykuł
16.07.2011
3 min. czytania
Tekst

Grupa posłów Prawa i Sprawiedliwości skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją przepisów ustawy o systemie informacji oświatowej, dotyczących gromadzenia informacji na temat objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną (art. 14 pkt 24 i art. 18). Poseł Kazimierz Ujazdowski, który reprezentuje wnioskodawców przed Trybunałem, podkreślał w trakcie piątkowej konferencji prasowej, że nowa ustawa o SIO jest „najbardziej antykonstytucyjną ustawą uchwalona w tej kadencji, dlatego że drastycznie narusza konstytucyjne prawo jednostki do prywatności i autonomii informacyjnej".

Ustawa została uchwalona przez Sejm 15 kwietnia i podpisana przez Prezydenta Bronisława Komorowskiego 7 czerwca. Odpowiedzialne za przygotowanie projektu Ministerstwo Edukacji przekonywało, że obecny – działający od 2005 roku – SIO jest niewiarygodny i nie pozwala na sprawne zarządzanie oświatą. Receptą na pojawiające się problemy miało być – zdaniem MEN – gromadzenie w centralnej bazie szczegółowych informacji o każdym poszczególnym uczniu (zamiast – jak dotychczas – jedynie danych zbiorczych).

Zaskarżony przez posłów art. 14 ustawy przewiduje, że informacja o objęciu ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną organizowaną przez szkołę oraz formy tej pomocy należą do tzw. danych dziedzinowych, które mają być gromadzone w systemie. Artykuł 18 określa natomiast, o jakie kategorie danych chodzi (informacje o rodzaju diagnozy, wydanych opiniach i orzeczeniach wymienionych w ustawie o systemie oświaty, rodzaju organizowanych przez poradnię zajęć, w których bierze udział uczeń).

Wnioskodawcy podkreślają w swoim piśmie, że informacje o udzieleniu uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej są danymi ściśle prywatnymi o wyjątkowym stopniu wrażliwości, które znajdują się pod szczególną ochroną konstytucyjną prawa do prywatności i związanego z nim prawa do autonomii informacyjnej – przysługujących każdej jednostce.

We wniosku czytamy:

Powszechnie aprobowany kształt ochrony prywatności funkcjonujący w spójnym systemie norm konstytucyjnych i międzynarodowych zakładał zawsze wyraźną afirmację poszanowania prawa do prywatności, a ingerencję państwa w tę sferę życia traktował jako wyjątkową i dopuszczalną wyłącznie ze względu na wartości konstytucyjne o bardzo istotnym znaczeniu.

I dalej:

Ingerencja w sferę życia prywatnego i to najbardziej intymnego, bo środowiska psychicznego młodego człowieka, nie może być usprawiedliwiana jedynie potrzebą usprawnienia polityki oświatowej.

Zdaniem wnioskujących, zaskarżone przepisy wprost naruszają zasadę poufności, a ich wejście w życie doprowadzi do sprzeczności w obowiązującym systemie prawa. Ustawa o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów zobowiązuje bowiem psychologów pracujących z dziećmi w szkole i przygotowujących diagnozy w poradniach psychologiczno-pedagogicznych do zachowania tajemnicy zawodowej.

Wprowadzenie do bazy informacji oświatowych danych tak wrażliwych o dziecku, jak rodzaj niepełnosprawności, czy zagrożenie niedostosowaniem społecznym, spowoduje naznaczenie go etykietą wartościującą, która może determinować niesprawiedliwy sposób traktowania na dalszych szczeblach edukacji. Wnioskodawcy przewidują, że konieczność wprowadzania tak szczegółowych i naruszających interes dziecka danych może spowodować, że rodzice pozbawieni prawa kontroli nad informacjami dotyczącymi swoich dzieci zrezygnują z korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej, nawet w przypadkach, gdy będzie ona niezbędna.

Wniosek zgłoszony przez posłów PiS ogranicza się do problemu najbardziej jaskrawego, jednak zastrzeżeń pod adresem przyjętej ustawy można wysunąć więcej. Jako Fundacja kwestionowaliśmy już samą ideę gromadzenia w centralnej bazie danych bardzo szerokiego katalogu danych o poszczególnych uczniach w celu zarządzania oświatą. Liczymy, że również do tego problemu Trybunał Konstytucyjny będzie miał szansę się w przyszłości ustosunkować.

Na ten temat również:
System Informacji Oświatowej do Trybunału

Newsletter

Otrzymuj informacje o działalności Fundacji

Twoje dane przetwarza Fundacja Panoptykon w celu promowania działalności statutowej, analizy skuteczności podejmowanych działań i ewentualnej personalizacji komunikacji. Możesz zrezygnować z subskrypcji listy i zażądać usunięcia swojego adresu e-mail. Więcej informacji o tym, jak przetwarzamy twoje danejakie jeszcze prawa ci przysługują, w Polityce prywatności.