WIEDZA

Na czym polega ta praktyka?

Niektóre aplikacje mobilne i portale internetowe wymuszają „zgodę” na przetwarzanie danych osobowych, stawiając swoich użytkowników pod ścianą: albo „zgodzisz się”, albo nie pójdziesz dalej. Jeśli nie ma innego sposobu, żeby skorzystać z danej usługi, okienko z komunikatem „czy akceptujesz/ zgadzasz się na…” to nic innego jak wymuszenie decyzji o przekazaniu danych.

Inny przykład z tej samej kategorii to zgoda na przetwarzanie danych zaszyta w regulaminie (polityce prywatności), którego nie możemy negocjować. Fakt, że akceptujemy taki regulamin (bo nie mamy innego wyjścia), wcale przecież nie oznacza, że zgadzamy się również na przekazywanie danych.

Na czym polega ta praktyka?

Rozpoznasz ją po tym, że w ustawieniach prywatności dotyczących przetwarzania danych osobowych (np. przekazywania danych innym firmom, integrowania danych z różnych źródeł, śledzenia lokalizacji etc.) domyślnie zaznaczone jest pole oznaczające „zgodę” (suwak, checkbox etc.). Przed rządami RODO to była częsta praktyka, szczególnie wśród zagranicznych firm. Teraz występuje o wiele rzadziej, ale nadal się zdarza.

Przykłady:

Telemarketer znowu Cię zirytował napastliwym telefonem? Do Twojej skrzynki po raz setny trafiła oferta sklepu, który nie wiadomo skąd ma Twój adres? A może zamierzasz starać się o kredyt i zastanawiasz się, jak wygląda Twój profil z perspektywy banku? Nad danymi, które już raz się od nas odkleiły, trudno jest zapanować. Jednak sam fakt, że one „gdzieś tam krążą”, jeszcze nie oznacza, że nic w tej sprawie nie możemy zrobić. Wręcz przeciwnie! RODO daje nam konkretne uprawnienia, po które może sięgnąć każdy, kto chce odzyskać kontrolę nad swoimi danymi.

W tym odcinku z cyklu RODO na tacy wyjaśniamy, jak to zrobić. Nie damy Ci jednego przycisku, który załatwia wszystko. Zamiast tego przygotowaliśmy zbiór prostych instrukcji, które krok po kroku przeprowadzą Cię przez cały proces. Aby jeszcze bardziej ułatwić Ci życie, wzbogaciliśmy go o gotowe wzory wniosków, które możesz wypełnić i wysłać do administratora swoich danych.

„Dane osobowe” administratorom kojarzą się zazwyczaj z suchym obowiązkiem prawnym, niezrozumiałymi klauzulami informacyjnymi, fikcyjnymi zgodami, a od niedawna jeszcze z wizją astronomicznych kar finansowych. Zazwyczaj nie uświadamiamy sobie, że za danymi stoi osoba, a za obowiązkami administratora – jej konkretne prawa: prawo do decydowania o sobie, do zachowania intymności i prywatności, do kontrolowania tego, kto i co wie na jej temat. Nowe unijne rozporządzenie o ochronie danych osobowych przywraca tę perspektywę, kładąc nacisk na informowanie ludzi, co dzieje się z ich danymi i jakie prawa mają w związku z tym, że je udostępniają.