WIEDZA

Okres przedwyborczy doskonale nadaje się do podsumowań, a losy projektu ustawy o dostępie do informacji publicznej doskonale podsumowują błędy i wypaczenia polskiego procesu stanowienia prawa. Warto te dwa wątki połączyć i przypomnieć, że zamęt, jaki wywołała nagła wolta PO w pracach nad ważną dla społeczeństwa ustawą, nie zdarza się po raz pierwszy.

Podobny scenariusz przepracowywaliśmy półtorej roku temu, kiedy po medialnej burzy premier zablokował przygotowany przez rząd projekt utworzenia Rejestru Stron i Usług Niedozwolonych. Pół roku temu, w podobnych okolicznościach, interwencja premiera doprowadziła do zablokowania kontrowersyjnych postanowień w nowelizacji tzw. ustawy medialnej. Niestety, tym razem polityczna wolta zakończyła się bardzo „nieobywatelsko”: wbrew rekomendacji komisji sejmowej, głosom ekspertów, opinii publicznej, a nawet opinii ministra Boniego i  zespołu strategicznych doradców premiera, PO przegłosowała bardzo szkodliwą poprawkę – ograniczając nam dostęp do informacji publicznej.

O dostępie do danych retencyjnych i proponowanych zmianach uprawnień służb w tym zakresie rozmawiamy z Ministrem Jackiem Cichockim, Sekretarzem Kolegium ds. Służb Specjalnych.

Anna Mazgal: Zastanawia mnie, dlaczego w Polsce retencją danych zajmuje się Sekretarz Kolegium ds. służb specjalnych. Przepisy umożliwiają szeroki i w zasadzie nieograniczony dostęp służb do danych retencyjnych i przez to chronią interes tych służb i efektywność ich działania, ale niekoniecznie interes obywateli.

Po burzy, jaka przetoczyła się przez media w sprawie projektu ustawy o wymianie informacji z organami ścigania państw członkowskich Unii Europejskiej, ustawa została uchwalona przez Sejm bez najbardziej kontrowersyjnych przepisów. O problemie pisaliśmy jeszcze w kwietniu, kiedy projekt został nam przekazany do konsultacji przez MSWiA. Chodzi – jak zwykle, kiedy polski rząd i parlament bardzo się z czymś spieszą – o wdrożenie przepisów unijnych. W tym wypadku są to cztery decyzje ramowe Rady UE, których mają harmonizować i upraszczać przepisy dotyczące wymiany informacji między organami ścigania UE oraz wprowadzać wspólne zasad ochrony danych osobowych, które będą takiej wymianie podlegać. Przy okazji tej implementacji bardzo ostro starły się dwie, naszym zdaniem niesłusznie sobie przeciwstawiane, wartości: bezpieczeństwo publiczne i prywatność obywateli.

„To nieprawda, że stoimy przed wyborem: albo prywatność, albo bezpieczeństwo. Po pierwsze, podstawowe ludzkie prawa, takie jak prawo do prywatności, są ważne i powinny być przestrzegane niezależnie od okoliczności. Po drugie, nie ma też żadnych dowodów na to, że większy nadzór nad prywatnym życiem ludzi naprawdę zwiększa możliwości łapania terrorystów.” - prof. David Lyon w wywiadzie Adama Leszczyńskiego.