Komisja Parlamentu Europejskiego ds. Handlu Międzynarodowego (INTA) przyjęła wczoraj rezulucję w sprawie Transatlantyckiego Partnerstwa na rzecz Handlu i Inwestycji (TTIP) – umowy, która wzbudza poważne kontrowersje z perspektywy demokratycznego stanowienia prawa i poszanowania praw obywateli-konsumentów. Chodzi przede wszystkim o wzmocnienie pozycji międzynarodowych korporacji, które mogłyby pozywać państwa europejskie za nowo wprowadzane standardy prawne, jeśli te będą uderzać w interesy firm (tzw. mechanizm ISDS). Rekomendacje dla negocjatorów, przyjęte przez kluczową dla tego procesu Komisję INTA, próbują pogodzić demokratyczne procedury i niezależny system sądownictwa z potrzebą szybkiego i taniego rozwiązywania sporów z udziałem międzynarodowych firm. W praktyce to połączenie może się okazać niemożliwe.

W październiku alarmowaliśmy, że Ministerstwo Środowiska chce, by opakowania trafiające do śmieciarek były „trwale oznakowane w sposób umożliwiający identyfikację imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania lub nazwy i adresu siedziby wytwórcy odpadów”. Jednym słowem – przygotowywany w resorcie projekt zakładał, że każdy z nas będzie musiał podpisywać swoje worki na śmieci. Na szczęście wczoraj ministerstwo poinformowało o wykreśleniu kontrowersyjnego przepisu z projektu rozporządzenia. Zgodnie z opublikowaną tabelą decydująca była opinia Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, który jednoznacznie wskazał, że takie rozwiązanie będzie niezgodne z prawem. Bez względu na to, co przesądziło o zmianie – wywołane przez nas medialne poruszenie, przez które ministerstwo musiało tłumaczyć się ze swoich pomysłów, czy opinia prawna GIODO – cieszymy się, że przepisy wprowadzające „śmieciową inwigilację” trafiły… do kosza.

Na co dzień członkowie naszego zespołu przyjeżdżają do biura komunikacją miejską lub na rowerach, ale od czasu do czasu zdarza się, że ktoś podjedzie samochodem. Dlatego też dość szybko zorientowaliśmy się, że przed budynkiem, w którym mieści się nasza siedziba, wymieniono parkometr. I to na taki, w którym trzeba podać numer tablic rejestracyjnych pojazdu. To zainspirowało nas, żeby sprawdzić, czy w ostatnim czasie coś się w tej sprawie zmieniło i czy ZDM dalej zbiera informacje o tym, gdzie parkują konkretne pojazdy.

Wbrew temu, co czytamy w regulaminach, dzielenie się informacjami w sieci to coraz rzadziej nasz wolny wybór. Społeczeństwo wymaga od nas ciągłej widzialności, ciągłego uczestnictwa: ci, którzy nie uczestniczą w tym spektaklu, budzą podejrzenia (może mają coś do ukrycia?) lub sami się wykluczają. Polityka firm, które zdominowały rynek usług internetowych, nie pozostawia nam pola do manewru: albo dzielisz się szeroko informacją, albo poszukaj innej usługi. Supermarkety kuszą programami lojalnościowymi, a ubezpieczyciele i banki specjalnymi ofertami dla tych, którzy pokażą więcej. Suma tych danych tworzy nasz unikatowy profil, który stopniowo wybija się na niepodległość. Dla niektórych osób i instytucji staje się bardziej wiarygodny, niż my sami. 

Fundacja Panoptykon wzięła udział w konsultacjach społecznych dotyczących zmiany ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Nowe przepisy mają wzmocnić pozycję konsumenta i ograniczyć tzw. misseling, czyli sprzedaż produktów niedopasowanych do konsumentów. Zakazane ma być sprzedawanie usług finansowych, które nie odpowiadają potrzebom konsumentów, ustalonym z uwzględnieniem takich cech jak wiek, stan zdrowia, wiedza i doświadczenie w obszarze usług finansowych.

Od kilku miesięcy w politycznej debacie zawrotną karierę robi akronim „DSM”. Nie trudno sprawdzić, że kryje się za nim nowa strategia polityczna Unii Europejskiej, która w centrum stawia rozwój wspólnego, cyfrowego rynku (digital single market). Nieco bardziej wtajemniczeni wiedzą jednak, że co tak naprawdę stoi za DSM, dopiero się okaże – w praktyce. Ogólne strategie mają to do siebie, że pod tym samym hasłem można przeprowadzić różne rewolucje. Kto na DSM rzeczywiście zyska, a kto straci? Komisja Europejska opublikowała dziś komunikat, który niewiele mówi o planowanych projektach, ale całkim dużo o wartościach, na jakich będzie zbudowana cyfrowa Europa.