WIEDZA

Do niedawna traktowany jako hermetyczny i raczej niegroźny, temat europejskiej reformy ochrony danych osobowych coraz silniej pojawia się w polskiej polityce. Nareszcie - bo to ostatni moment, żeby wpłynąć na kształt przepisów, które wyznaczą międzynarodowy standard ochrony prywatności na kolejne 20 lat. Na przestrzeni zaledwie tygodnia projekt unijnego rozporządzenia stał się przedmiotem wystąpienia Rzecznik Praw Obywatelskich do Ministra Administracji i Cyfryzacji, specjalnego posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Spraw Unii Europejskiej w Senacie oraz kilku spotkań ministra Michała Boniego z przedstawicielami różnych środowisk. Nareszcie wiemy też nieco więcej o stanowisku, jakie w tej sprawie zajmuje polski rząd.

Komisja Europejska zamierza utworzyć jedną z największych na świecie baz danych biometrycznych. Gromadzone w niej będą informacje o cudzoziemcach przekraczających granicę Unii. Jednak powód utworzenia tego systemu – zwalczanie nielegalnej migracji – nie uzasadnia tak dużej ingerencji w prawo do prywatności.

„Cenzura Internetu”, „Polska rajem dla piratów”... Takie skrajne stanowiska dotyczące ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną (UŚUDE) przewinęły się w ostatnich dniach przez media. Sprawa jest jednak zdecydowanie bardziej złożona niż opinie niektórych środowisk. Projekt nowelizacji ustawy, w wersji z początku lutego, trafił w tym tygodniu na posiedzenie Rady Ministrów. Wywołało to spore zamieszanie i co najmniej parę „nieścisłości” w mediach, które warto wyjaśnić. Nie ma wątpliwości, że pewne zmiany w UŚUDE są potrzebne. Ale jaki kształt powinny przybrać? Co do tego, jak zwykle, zdania są podzielone – swój punkt widzenia mają hostingodawcy, właściciele wyszukiwarek i serwisów publikujących linki do cudzych treści, politycy, twórcy i sami użytkownicy Internetu.

Zanim funkcjonariusze Policji, ABW czy CBA założą podsłuch musi się na to zgodzić sąd: z racji podwyższonego ryzyka nadużyć specjalne środki zasługują na „specjalną kontrolę”. Zasada wydaje się prosta. Nieco trudniej znaleźć odpowiedź na pytanie, czy nadzór sprawowany przez sądy nad tzw. kontrolą operacyjną ma rzeczywisty charakter i czy warto ten model przenosić na inne uprawnienia głęboko ingerujące w naszą prywatność.

Najpierw kilka liczb: Policja przeprowadziła za zgodą sądu w 2010 r. 8053 kontrole operacyjne – sąd nie zaakceptował jedynie 34 wniosków o kolejne. W 2011 r. policyjnych kontroli operacyjnych było 6807, a sąd nie zgodził się na 99. ABW było w swych wnioskach jeszcze skuteczniejsze – w 2010 i w 2011 r. przeprowadziła odpowiednio 722 i 510 kontroli operacyjnych, przy czym ani razu nie spotkała się z odmową sądu!